47910 skanowanie0008 (114)

Węzły mogą byt punktami, w których zbiegają slą linie tylko Jednego środka transportu, mówimy wówczas o węzłach kolejowych, drogowych, autobusowych itd. Często Jednak w tym samym węźle spotykają sit linie różnych środków transportu. Jest to Już węzeł wyższego rządu, integrujący różne siseł transportowe. Na ogół wędy mają tym większe znaczenie, im więcej się w nich spotyka rodzajów transportu. Węzłami trudno Jednak nazwać proste skrzyżowania linii różnych gałęzi transportu, np. drogi kołowej z linią kolejową, czy rurociągu z kanałami żeglugowymi. Nazwą węzła należałoby zarezerwować dla punktów, w których następuje wymiana pasażerów i ładunków między różnymi środkami transportu lub między różnymi liniami tego samego środka transportu.

Każda sieć transportowa składa ssę z elementów liniowych i punktowych. Elementami liniowymi są np. tory kolejowe, drogi kołowe; rzeki, kanały i tory '•odne, rurociągi. Unie wysokiego napięcia, a także ustalone rozk4«aaml Jazdy linie autobusowe, lotnicza czy żeglugowe. Elementami punktowymi są np. stacje kolejowe, dworce 1 przystanki autobusowe, porty, lotniska, stacje prsepompowe i transformatorowe. Działalność większości gałęzi transportu polega na obsłudze okreś'cnych punktów, w których gromadzą się pasażerowie I ładunki Jedynie nieregularny transport drogowy (samochodowy czy konny) może obsługiwać teren w sposób bardziej powierzchniowy, docierając niemal do każdego punktu, Jeżeli tylko pozwalają na to warunki drogowe.

Z tego też względu operowanie wskaźnikiem gęstości sieci transportowej Jako miernikiem obsługi tsrenu wydaje się niesłuszne. Istnienie samych linii transportowych nie przesądza Jaszcze o obsłudze terenu, gdyś Unia te mogą być niedostępne poza określonymi punktami Gęstość sieci transportowej mówi tylko o potencjalnych możliwościach ctr‘ugl po stworzeniu odpowiedniej sieci punktów dostępności danego środka transportu. Właściwszym miernikiem zagaspoders-waała transportowego Jest więc gęstość punktów (stacji przystanków, portów), w których można z danego rodzaju transportu skorzystać.

Poszczególne sieci transportowe mają różną gęstość i znaczenie, przy czym znaczenie danej sieci nie zależy od jej gęstości. W Polsce najwyższym wskaźnikiem gęstości charakteryzują się drogi polne i leśne, mające tylko lokalne znaczenlo dla rolnictwa oraz leśnictwa. Biegną one przeważnie w obrębie gospodarstw rolnych 1 leśnych, dlatego można Je uważać za pewnego rodzaju „drogi wewnątrzzakładowe", nie służące — podobnie Jak drogi na terenie zakładów przemysłowych, kopalni składowisk, obiektów wojskowych, rekreacyjnych itd. — transportowi publicznemu.

A oto zostawieni¹ długości ważniejszych rodzajów linii transportowych w Polsce (stan w dniu 31.12.1975 r.)':

Sieć kolejowa PKP

Drogi o nawierzchni twardej

Drogi gruntowe państwowe i lokalne

Pozostałe drogi gruntowo 1 ulice wiejskie'

Drogi polne 1 leśne'

Ulice w miastach Sieć autobusowa PKS Sieci autobusów miejskich Sieci tramwajowe Sieci trolejbusowe

Koleje linowe PKP Drogi wodne śródlądowe Linie krajowe PLL „Lot"

Rurociągi naftowe C¹AXOclągl

Sieć przesyłowa l rozdzielcza energii elektrycznej

malnotorowych PKP    4    058

Stacje, ładownie i bocznice dla ruchu towarowego na liniach normalnotorowych PKP    5    8S2

Dworce i przystanki PKS    48    213

Porty i przeładownie żeglugi śródlądowej    80

Porty i przystanie pasażerskie żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej    93

Morskie porty handlowe    5

Lotniska komunikacyjne    10

*

20 702 km 141 858 km 116 840 km

ok. 200 000 km ok. 880 000 km

47 690 km 104 197 km

10 281 km

894 km 48 km

11 km

6 895 im 5 707 km 1 851 km 25115 !. n 518 900 km

W Polsce łączna długość dróg kołowych wszelkiego rodzaju wynosi około 1.4 min km, co równa sią 35-krotnej długości równika, a łączna długość wszystkich linii transportowych sięga 2 min km, co daje zagęszczenie około 6 km na 1 km'.

Porównajmy jeszcze liczbę punktów transportowych ważniejszych gałęzi transportu (stan z 31.12.1973 r.^:

Stacje i przystanki dla ruchu osobowego na liniach nor

Aby uzyskać pełną liczbę punktów obsługiwanych przez pasażerski transport publiczny w Polsce, do powyższych war-

19

1

   Dane w większości wg Kornika Statyttyezaego 197S, GUS, Warszawa 1SJS, ł sil ł <15, deć autobusowa PKS według obliczeń własnych aa podstawia rozk ładów Jazdy PKS, deć gazociągów według danych Zjednoczenia Gazownictwa. aleć elektroenergetyczna według danych Stowarzyszenia Elektryk6w Polskich.

•    Dane szacunkowe na podstawie reprezentacyjnych pomiarów m mapach topograficznych.

•    Według informacji Ośrodka Badawczego Ekonomiki Transportu.