50507 skanuj0035 (34)

I

technicznych i kierowniczych, znacznie rzadziej natomiast osoby z wykształceniem co najwyżej zawodowym (17%), pracujący w zawodach wymagających niższych kwalifikacji niż wyżej wymienione (25%), bezrobotni (27%). W tej ostatniej grupie udział w edukacji ustawicznej zależy od czasu pozostawania na bezrobociu — im jest on.krótszy, tym większe prawdopodobieństwo, że osoba bezrobotna podejmuje jakiekolwiek działania na rzecz rozszerzenia swoich umiejętności. Stosunkowo wysoka jest popularność samokształcenia. Analizując dane dotyczące samokształcenia, trzeba mieć na uwadze fakt, że mogą być one nieco zawyżone. Może to wynikać z faktu, że respondenci mylnie interpretowali np. korzystanie z intemetu jako sposób na uzupełnianie wiedzy w sytuacji, w której nie miało ono takiego charakteru. Z tej formy edukacji Polacy korzystają najczęściej, bez względu na poziom wykształcenia i pozycję na rynku pracy. Wśród osób pracujących na drugim miejscu pod względem popularności po kształceniu nieformalnym znajduje się kształcenie w systemie pozaszkolnym. Z tej formy edukacji korzysta co szósta osoba pracująca, ale już co siedemnasta bezrobotna. Wśród osób pracujących z kształcenia w systemie pozaszkolnym najczęściej korzystają pracownicy najemni oraz pracodawcy (po ok. 20%), znacznie rzadziej są to natomiast pracujący na własny rachunek (11%) oraz pomagający członkowie rodzin (5%). Spośród osób, które wzięły udział w kształceniu pozaszkolnym w ciągu ostatnich 12 miesięcy, zdecydowana większość (53%) uczestniczyła w jednym przedsięwzięciu edukacyjnym, co piąta osoba uczestniczyła w dwóch przedsięwzięciach, a co czwarta w trzech lub więcej. W większości kształcenie odbywało się w formie mieszanej (40%) oraz w formie wykładów (39%), rzadziej w formie seminariów i konferencji (15%) czy instruktażu na miejscu pracy (6%). Czas trwania przedsięwzięcia nie przekroczył 20 godzin w przypadku prawie 60% badanych.

Tabela 4. Udział w edukacji ustawicznej osób aktywnych zawodowo powyżej 15 r.ż.

	UCZESTNICZĄCY W EDUKACJI (w %				NIE UCZESTNICZĄCY W EDUKACJI (w%)	OGÓŁEM (W%)
	JAKAKOLWIEK FORMA EDUKACJI	System szkolny	Poza systemem szkolnym	Kształcenie nieformalne
	1.	2.	3.	4.	5.	6.
OGÓŁEM	36,5	7.0	15,3	29,9	63,5	100,0
Pleć
Mężczyzna	34,8	9,4	13,3	26,9	65.2	100,0
Kobieta	38,1	1U	17,3	32,8	61,9	100,0
Wick
do 24 lat	57.5	46.8	12,0	33,8	42,5	100,0
25-29	44.3	17.2	17,6	34.1	55.7	100.0
30-34	38,6	7,8	17,8	32,4	61,4	100,0
35-39	34,9	5,2	17,5	28,9	65,1	100,0
40-44	33,3	3.2	15,7	28.4	66,7	100,0
45-49	30,8	1,5	14,2	26,2	69,2	100,0
50-54	30,1	1.0	13,1	26,5	69,9	100,0
55-59	30,5	0,3	12,3	27,8	69.5	100,0

60-64	26.4	0,0	9.2	24,4	73,6	100,0
65+	20.5	0,2	5.5	19,8	79,5	100,0
Wykształcenie
wyższe	78,0	19,2	40,3	69,2	22,0	100.0 ■
policealne	55,8	15,2	24,1	47,0	44,2	100,0
średnic zawodowe	41,5	9,8	15,7	32,4	58,5	100,0
średnic ogólnokształcące	46,8	23,9	14,8	34,8	53,2	100,0
zawodowe	18.1	2,9	6.0	12,7	81,9	100.0
co najwyżej gimnazjum	14,8	7,0	3,1	8,8	85,2	100,0
Status na rynku pracy ^1
pracujący	39,3	6,1	17,9	32,9	60,7	100,0
bezrobotni	26,6	10,4	6,4	19.8	73.4	100,0
Zawód ^2
I grupa zawodowa	53,4	5,0	25,2	47,7	45,8	100,0
11 grupa zawodowa	79,5	10,1	45,5	73,0	20,4	100,0
III grupa zawodowa	60,1	8,5	29,7	51,3	39,1	100,0
IV-VIII grupy zawodowe	25,9	4,5	9,6	19,8	60,8	100,0
IX grupa zawodowa	20,0	5,8	5,4	14,9	78,6	100,0

Źródło: Niebieska Księga: Edukacja ustawiczna w Polsce...., s. 36. Na podstawie: MGPIPS, 2003 (wyjaśnienia do tabeli w przypisie¹¹).

Osoby pracujące dokształcały się w systemie pozaszkolnym prawie tak samo często w czasie płatnych godzin pracy (52%), jak poza nimi, w tym wyłącznie podczas płatnych godzin pracy dokształcało się 36%. Zdecydowana większość podjętych przedsięwzięć edukacyjnych finansowana była przez pracodawcę (61%), co świadczy o wysokim znaczeniu zakładów pracy dla rozwoju kompetencji pracowników. Na drugim miejscu wśród źródeł finansowania znalazły się środki własne (28%). Inne formy finansowania odegrały marginalną rolę. Kto natomiast finansował dokształcanie bezrobotnych? Jak się okazuje, w dużej mierze oni sami (31%) oraz ich rodzina (23%) i urzędy pracy (20%).

81

1

Status na rynku pracy został określony na moment uczestnictwa w badaniu, zatem możliwa jest sytuacja, w której osoba miała inny status w czasie uczestnictwa w edukacji niż w momencie realizacji badania.

2

Grupy zawodowe wg klasyfikacji ISCO-88: I grupa zawodowa: parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy i enadżerowie, II specjaliści, III — technicy i średni personel, IV — pracownicy biurowi, V - pracownicy usług osobistych i sprzedawcy, VI - rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy, VH - robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy, VIII - operatorzy maszyn i urządzeń, IX - pracownicy przy pracach prostych).