• preparatami na bazie aminokwasów,
• modyfikowanymi mlekami dla dzieci z refluksem żolądkowo-przelykowym,
• preparatami dla dzieci z biegunką
W przypadku karmienia naturalnego dzieci szybciej wzrastają w pierwszych 2 3 mieś. życia, po czym przyrost masy ciała się zmniejsza. Dzieci karmione sztucznie rosną wolniej w pierwszych miesiącach życia, natomiast szybciej w kolejnych. Obecnie do oceny rozwoju niemowląt stosuje się siatki centy-lowe (krzywe wzrostu), które były opracowane na podstawie pomiarów niemowląt karmionych sztucznie.
Preparaty przeznaczone do sztucznego karmienia noworodków i niemowląt zawierają różne symbole w nazwie handlowej:
• 1 - modyfikowane mleko początkowe (starting formula) stosowane do 4. mieś. żyda dziecka.
• 2 - modyfikowane mleko następne (follow-up formula) stosowane powyżej 4. mieś. życia dziecka.
• 3-modyfikowane mleko stosowane po ukończeniu przez dziecko 12 mieś., i • HA - preparaty hipoalergiczne.
! • AR - preparaty przeznaczone dla dzieci z tendencją do ulewania po posiłku,
| • R - mieszanka mleczna z dodatkiem kleiku ryżowego, j • GR - mieszanka mleczna z dodatkiem kleiku gryczano-ryżowego.
Dzieci karmione sztucznie powinny w pierwszych 4 mieś. życia otrzymywać tylko mleko modyfikowane początkowe, które zaspokaja zapotrzebowanie organizmu na energię i wszystkie niezbędne składniki pokarmowe. Wcześniejsze wprowadzenie innych produktów zaleca się tylko w przypadku np. tendencji do zaparć.
Optymalny skład mleka początkowego
- białko: 1,2-2 g/100 mL,
- stosunek białek kazeinowych do serwatkowych: dostępne są mieszanki z przewagą białek serwatkowych (60/40) i kazeinowych (18/82,30/70),
- tłuszcze: 3-4,4 g/100 mL (nienasycone kwasy tłuszczowe, zwłaszcza linolowy i a-linolenowy w stosunku 5:15),
- tauryna,
- L-kamityna (>7,5 mmol/100 kcal),
- węglowodany, zwłaszcza laktoza, ale dopuszczalna jest również sacharoza i maltodekstrany,
- kaloryczność: 64-72 kcal/100 mL i osmolamość 265 mosm/L.
Do tej grupy preparatów należą m.in.: Bebiko 1, Bebiko Omeno, Bebilon 1, Humana I, Humana 1 plus, NAN 1, Milumil 1.
W mleku modyfikowanym zawarte są odpowiednie ilości witamin, dlatego dziecko w tym okresie nie wymaga dodatkowej suplementacji. Wyjątek stanowi witamina Dj. Jeśli w mleku modyfikowanym nie ma jej w wystarczającej ilości, aby pokryć zapotrzebowanie dziecka na witaminę D3, należy ją dodatkowo uzupełnić.
Niemowlętom, które ukończyły 4. mieś. życia, podaje się mleko następne. Modyfikacja tego mleka polega na zmniejszeniu ilości białka bez zmiany proporcji kazeiny do białek serwatkowych. Wszystkie mleka następne powinny być supiementowane w żelazo.
Do tej grupy preparatów należą m.in.: Bebiko 2, Bebiko 2R, Bebiko 2GR, Bebilon 2, Humana 2, Milumil 2, NAN 2, NAN 2 Bifidus, NAN 2R.
Przed przystąpieniem do karmienia należy przewinąć noworodka oraz przygotować pokarm według zaleceń producenta. Smoczek należy założyć na butelkę, tak aby nie dotykać jego wierzchołka oraz sprawdzić temperaturę pokarmu. Przy przygotowywaniu mleka modyfikowanego ważne jest ścisłe przestrzeganie wskazówek producenta. Należy zwrócić uwagę na jakość używanej wody do rozpuszczenia proszku - stosuje się wodę pitną, czystą, którą należy gotować 3-5 min. Zbyt długie gotowanie nie jest zalecane, gdyż zagęszcza składniki mineralne wody. Mleka modyfikowanego należy używać zawsze bezpośrednio po przygotowaniu i nigdy nie używać ponownie niewykorzystanej części mleka.
Nowy schemat żywienia dzieci mieszankami sztucznymi został opracowany na podstawie wyników przeprowadzonych badań na temat optymalnego czasu wprowadzenia glutenu do diety (tab. 8.2). Badania potwierdzają, że wcześniejsze wprowadzenie do diety niemowląt niewielkich ilości produktów glutenowych zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby trzewnej - celiakii. Do tej pory produkty zawierające gluten pojawiały się w diecie w 10. mieś. życia dziecka, natomiast w nowym schemacie żywienia niemowląt karmionych mlekiem modyfikowanym produkty te pojawiają się od 6. mieś. życia (po ukończeniu 5. mieś. życia).
Gluten jest to białko roślinne, występujące w zbożach, takich jak: pszenica, żyto, jęczmień czy owies. Większość z tych zbóż stanowi podstawę codziennego jadłospisu (znajduje się on w kaszkach, kaszach, bułkach, chlebie, makaronie), dlatego nietolerancja glutenu stanowi istotny problem żywieniowy okresu wczesnego dzieciństwa.