51529 Zdjęcie0524 (2)

lisi

Pif

’^0sP<%

^ekuje

yiinsty.

"ychią

wolność cali, byli k,nio-de spo-; wręcz śmierć

> trady-iejj jak z służy, codzie, słożeni esarze 5 przez z mięła trącego inita-

iZOŚĆ

scze-

vodu

:two,

ńita-

^rości

dia

gnozowaniu, jak i leczeniu dolegliwości. Są to przeto powinności odnoszone zarówno do diagnozowania choroby (badania pacjenta, jego przyjmowania),jak i procesu leczenia oraz zapobiegania chorobom i staraniom o polepszenie stanu zdrowia. Powinności te zazębiają się, ale i różnią. Współczesny postęp w naukach medycznych i wielość specjalności różnicuje role lekarzy specjalistów. Nie znajduje to jeszcze wyrazistego rozróżnienia w kodeksach lekarskich. Traktują one zawód lekarza wciąż jako realizację jednej roli, podporządkowanej zawsze jednakowej procedurze postępowania medycznego.

Takie traktowanie ma swe źródło w zasadach kodeksów etyki lekarskiej skodyfikowanych jeszcze w starożytności. Są to zasady zawarte w etyce lekarskiej Imhotepa (lekarza i etyka ze starożytnego Egiptu z XVII w. p.n.e.) i słynnym kodeksie Hipokratesa (greckiego filozofa i lekarza zV w. p.n.e.). Starożytne i współczesne kodeksy lekarskie za wartość centralną zawodu lekarskiego (kiedyś nie różnicowanego na specjalności i nie obejmującego między innymi chirurgii) przyjmują troskę o zdrowie chorych za pierwszy obowiązek, i tym samym, troskę o zdrowie społeczne (wspólne), jako wartość wielką i dobro wspólne. Z uwagi na to dobro, starożytne kodeksy lekarskie zalecały rezygnację z leczenia ludzi beznadziejnie chorych i eliminowanie ułomnych (wówczas nieuleczalnie chorych) noworodków⁴¹. W obliczu możliwości stworzonych przez postęp w medycynie najnowsze kodeksy lekarskie rezygnują z tego zalecenia. Zobowiązują one lekarzy do ratowania życia każdego pacjenta aż do końca. Nie wzbraniają stosowania transplantacji, sztucznego podtrzymywania tycia i innych dostępnych dzięki postępowi naukowo-technicznemu procedur postępowania medycznego. Decyzję zaś na przykład o zaprzestaniu reanimacji pozostawiają w gestii lekarza i jego oceny szans leczniczych (art. 32 Kodeksu Etyki Lekarskiej z 1993 r.).

W Polsce od 1993 roku lekarzy obowiązuje Kodeks Etyki Lekarskiej przyjęty przez III Krajowy Kongres. Zastąpił on Zbiór zasad etyczno-montolosicznych polskiego lekarza, uchwalony przez zgromadzenie Delegatów Polskiego Towarzystwa Lekarskiego w 1977 roku - zbiór, któ-iy uzupełniał kodeks z 1967 roku. Zarówno w dyskusji przed uchwaleniem jaki aktualnie, obowiązujący kodeks budzi kontrowersje środowiska lekar-skiegoferozalekarskiego. Jest to bowiem kodeks preferujący nieszkodze-

Zob.: Etyka i deontologia lekarska. Pod red. T. Kielanowskiego, Warszawa 1985.