powstaje na skutek działania bodźców wewn. (patologicznych)
- podstawowe rodzaje bólów receptorowych głębokich:
1 .ból naczyniowy, pulsacyjny i rozciągający (np. ból głowy)
2.ból kostno-stawowy (najczęściej w patologii w wieku starszym)
3 .ból mięśniowy (nie tylko w patologii ale także w wyniku przeciążeń lub zmęczenia) 4.ból narządowy (wyłącznie w patologii jamy brzusznej i miednicy mniejszej -wrażliwość dotyczy otrzewnej narządów miąższowych ?le me ich samych)
2, bół przewodowy - powstaje w wyniku działania bodźców bezpośrednio na nerw lub drogi
przewodzenia bólu w rdzeniu kręgowym :
a) neuralgia lub nerwoból (dotyczy pojedynczego nerwu i zwany jest też rwą. Są to bóle samoistne bez wyraźnej przyczyny) <
b) ból korzeniowy (jest zmienny dla ucisku przez przepuklinę lub wypadnięte jądro galaretowate w kanale kręgowym lub przez guz zewnątrzrdzeniowy)
c) ból splotowy (w wyniku ucisku lub porażenia całego splotu czyli poza kanałem kręgowym ale przed podziałem na nerwy)
d) kauzaigia (postać nerwobólu z komponentem wegetatywnym przy urazach dużych nerwów zawierających dużą liczbę włókien współczulnych, typowe objawy to: bóle piekące ! palące)
e) ból fantomowy (u ok. 10% pacjentów po amputacji)
3. bół ośrodkowy-powstaie w wyniku zmian organicznych lub czynnościowych w samym mózgu
a) ból organiczny (w wymku uszkodzenia wzgórza- HI neuron czuciowy łub kory mózgowej
płata ciemieniowego gdzie jest pole projekcyjne czucia)
b) ból czynnościowy lub psychogenny (bodźcem wywołującym jest tu czynnik psychiczny)
Ból można sklasyfikować też jako:
ostry (fizjologiczny, trwający dłużej niż 2 m-ce)
- przewlekły (patologiczny, jest objawem lub skutkiem choroby trwającej dłużej niż ó m-cy) Sposób powstawania bólu wg Steindlera:
ból spontaniczny (bezpośrednie podrażnienie elementów nerwowych przez czynnik patologiczny lub mechaniczny) :
- bół wywołany naciskiem ból spowodowany ruchem
Określenia bólu stosowane przez pacjentów:
Ostry, kłujący, tnący, przeszywający, szarpany, rwący, rozsadzający, uciskający, kurczowy, ciągnący, opasający, palący, piekący, tępy, promieniujący i
ELEMENTY OCENY NEUROLOGICZNEJ
1. Ocena czucia
a) czucie powierzchowne
- bada się na całym ciele: twarz, tułów, kończyny
- oddzielnie badamy czucie: dotyku (palcem lub patyczkiem badamy różne symetryczne okolice ciała), bólu (na przemian palcem i ostrzem), temperatury (na przemian ciepłą i zimną wodą)
- badamy umiejętność: określania miejsca dotyku, rozróżnianie dwóch jednocześnie
stosowanych bodźców, odczytywania znaków kreślonych palcem na skórze
b) czucie głębokie
- badanie czucia ruchu poprzez określenie biernego ułożenia poszczególnych części ciała
- badanie czucia wibracji przy użyciu drgających stroików dotykających wypukłości kości
2. Badanie praksji
- badanie mchów elementarnych (zacisk pięści, klaskanie, marszczenie czoła, wysuwanie języka)
badanie mchów ekspresyjnych (potakiwanie, przeczenie, pożegnanie, oddawanie honorów) markowanie czynności (gra na pianinie, wkręcanie śrub)
- naśladowanie mchów obserwowanych w danej chwili
- rysowanie
obserwacje złożonych czynności mchowych pacjenta
9