52289 skanuj0055 (48)

118

Dzięki bieganiu, France zapomina zarówno o codziennych problemach, jak i o mężczyznach, którzy wbrew temu, co sama powtarza, liczą się dla niej najbardziej. W opinii Gerarda Leforta „to pożądanie popycha ją bez celu, jak wszystkie prawdziwe pragnienia"¹. Podróżując wdaje się w coraz nowe, „płatne" romanse. Przed uzależnieniem od partnerów zabezpiecza się poprzez pobieranie opłat za spotkania i za seks. Ciało stanowi dla niej ochronę przed psychicznym upodleniem, przed zapomnieniem o sobie dla drugiego człowieka. Jej pierwsze miłosne doświadczenie rozczarowuje ją i zabiera nadzieję na możliwość odnalezienia szczęścia w męskich ramionach. Jednocześnie jednak potrzebuje takich kontaktów, miłości, sama nie chcąc jej ofiarować. Utrzymuje się więc w iluzji panowania nad płcią przeciwną, dyktowania warunków, żeby mieć uczucie przewagi psychicznej. Takie zachowanie ma pomóc France w przezwyciężaniu strachu i niskiego poczucia własnej wartości.

Sprzedawanie swojego ciała jest dla niej także symbolicznym wyzwoleniem się z wszelkich stereotypów, tabu, jakimi karmiono ją od najmłodszych lat. Bohaterka Na sprzedaż wychowała się w religijnej rodzinie, w małym miasteczku w Marsylii, gdzie wielu ludzi chodziło do kościoła tylko po to, żeby nie narażać się na plotki. Ta podwójna moralność i hipokryzja budzi potrzebę buntu u osób takich jak France, uciekającej w poszukiwaniu swojej drogi. Jednak jej wyzwolenie wygląda raczej jak szamotanie się uwięzionego ptaka, który zamiast wydostać się z klatki, rani tylko swoje skrzydła, uderzając o jej pręty. Młoda kobieta, zagubiona, balansuje na granicy między idealizmem a upodleniem. Sfera cielesna wydaje się najbardziej zewnętrzna w stosunku do nas samych, więc to na niej skupia się France. Zostając prostytutką, ostatecznie łamie ramy intymności, zgadzając się na wszystko, dystansuje się także wobec siebie samej. Ciało jest tu odarte z wszelkich zasłon, uprzedmiotowione i pozbawione własności - równocześnie należy i nie należy do niej.

Poprzez wyzwolenie się od swojej fizyczności, kobieta wyzwala się też od emocji i na odwrót: rezygnując z uczuć, nie potrzebuje już ciała. Na sprzedaż wystawione zostaje zatem wszystko, cala jej osoba. France używa ciała jako broni w walce zarówno przeciw światu, jak i sobie samej. Samookaleczenie odbywa się na poziomie mentalnym, metaforycznym. Jako narzędzi używa też innych ludzi: mężczyzn, którzy ją poniżają.

Pytanie tylko: dlaczego to robi? Dlaczego sprzedaje siebie? Na pewno wynika to z poczucia niespełnienia, z samotności, która towarzyszy jej ciągle, a której nie potrafi uciszyć wiążąc się z kimś na stale. France, nie odnajdując swojej psychicznej tożsamości, szuka jej na gruncie biologicznym. Prostytucja jest dla niej formą uwolnienia się od obrazu siebie, którego nie jest w stanie zaakceptować. Jest jednocześnie formą coraz głębszego zagłębiania się w samotność, której szczytowym punktem wydaje się moment, kiedy bohaterka w pokoju paryskiego hotelu rozmawia z kurą, bowiem nie odczuwa bliskości z żadnym człowiekiem. Kiberlain stwierdza, że

to trochę sens filmu: France przeżywa okres samotności, by odnaleźć wolność, ale prawdziwa wolność nie istnieje. Prawdziwa wolność to dobrowolne skrępowanie, które czyni uprzywilejowanymi innych ludzi².

Jak stwierdza 01ivier de Bruyn, w Love me „motyw przemieszczania się i podróży znajduje nową i pojedynczą ilustrację"³. Ucieczka jest dla Gabrielle sposobem na życie, jest negacją rzeczywistości i wejściem w świat oniryczny. Różne plany czasowe i geograficzne mieszają się tutaj między sobą. Każdy blok narracyjny ubarwiony jest jakimiś szczegółami, które rzucają nowe światło na wcześniej przedstawione wydarzenia. To wszystko składa się na portret kobiety, dla której podróż w świat fantazji nie jest chwilowym kaprysem, a stałym elementem żyda, tym, co to życie tworzy. Ucieczka to dla niej sposób kochania, recepta na miłość absolutną, nieosiągalną w rzeczywistośd. Według niej, jeśli uczude jest prawdziwe, nie ma potrzeby spędzania żyda z ukochana osobą, bowiem miłość polega na czynieniu wszystkiego dla niej i z myślą o niej. „Skoro świat uczuć nie może zrealizować się w świecie rzeczywistym, tylko nierealność gwarantuje prawdę miłośd"⁴ - zauważa Raphaelle Pachę.

Jak daleko pozwala Masson uciec swoim bohaterkom? Gabrielle chowa się w innym świecie, w swojej wyobraźni, ale podobnie jak France i Alice, ona również musi wrócić. Gabrielle stara się uciec jeszcze dalej niż do świata wyobraźni, na drugą stronę, próbując popełnić samobójstwo. Przywrócona zostaje do żyda przez psychoanalityka. A zatem jej powrót zostaje jakby sztucznie wywołany. Powtórne narodzenie to wynik działania sił zewnętrznych, tale jakby bohaterka Love me nie była w stanie, jak inne postacie z trylogii, podjąć samodzielnie decyzji

1

Gerard Lefort, A vendre, j'achete. „Liberation", 18 Y1998, s. 14.

2

Sandrine Kiberlain. Cyt. Za: M.-N. X, Sandrine Kiberlain: „La vie, c'est les autres". „Le Figaro", 26 VIII 1998, s. 7.

3

^a Oliyier De Bruyn. Au risąuc de se perdre. „Le Point", 18 II 2000, s. 22.

4

Raphaelle Pachę, Le parti pris du reve. „CinemAction" 107, 2003 (Lecran amoureux), s. 181.