53537 skanuj0014 (8)

3.3. Planowanie zagospodarowania turystycznego na obszarach chronionych 185

czone do ruchu turystycznego, które z kolei dzieli się na podstrefy o różnej jego intensywności, specyfice itp.

Koncepcja strefowania przestrzennego obszarów chronionych zakłada, iż z racji prowadzenia działań na rzecz ochrony zasobów środowiska przyrodniczego na terenach objętych ochroną powinny być wyznaczone strefy ścisłej ochrony, a także te, w których reżimy ochronne są mniej surowe. Liczba stref wydzielanych na terenach chronionych jest w poszczególnych państwach różna. W Kanadzie, przodującej pod względem turystycznego użytkowania parków narodowych, przyjęto podział na pięć stref:

•    strefa 1 obejmuje tereny o szczególnej ochronie (ang .zonę 1 - specialpreservation)\

•    strefę 2 tworzą obszary nie dotknięte działalnością człowieka (ang. zonę 2 - wil-demess);

•    strefa 3 obejmuje tereny uznane za mające cechy środowiska przyrodniczego (ang. zonę 3 - natural environment);

•    strefę 4 stanowią tereny przeznaczone na cele turystyczno-rekreacyjne (ang. zonę 4 - outdoor recreation);

•    strefa 5 obejmuje obszary, na których są zlokalizowane urządzenia związane z funkcjonowaniem parku narodowego (ang. zonę 5-park services).

Chociaż wspomniany podział ma charakter stały i jest zawarty w planach ochrony poszczególnych parków, w niektórych przypadkach dopuszcza się czasową zmianę zasięgu stref [http://www.pc.gc.ca/pn-np/on/lawren/plan/plan2d_e.asp]⁷⁰.

Podział na pięć stref obowiązuje również w parkach narodowych w Republice Środkowej Afryki, natomiast w parkach narodowych w Korei Południowej wyróżnia się cztery strefy, przy czym jedna z nich obejmuje w rzeczywistości tereny zabudowane, wyłączone de facto z granic parków (ryc. 37):

•    strefę ochrony przyrody (ang. natural preservation zonę, NPZ),

•    strefę ochrony środowiska (ang. natural environmentzonę, NEZ),

•    strefę osadnictwa (ang. settlement zonę, SZ),

•    strefę infrastruktury turystycznej (ang. mass facility area, MFZ).

Spośród podanych stref aż 90% powierzchni w parkach narodowych Korei Południowej zajmują tereny zaliczone do kategorii nazwanej strefą ochrony środowiska [Lee i in. 1998].

Z tego co dotąd napisano wynika, że tylko część stref wydzielonych na obszarach chronionych jest dostępna dla turystów. Jako przykład może służyć „Peak District National Park” (Wielka Brytania), na którego terenie spośród pięciu rodzajów wyznaczonych stref tylko w trzech strefach dopuszczono pojawienie się urządzeń związanych z zagospodarowaniem turystycznym [http://www.peakdistrict.org/chapter7.htm]:

⁷⁰ Wśród autorów, któr2y zajmowali się koncepcją strefowania w odniesieniu do obszarów chronionych należy wymienić G. Cazesa i in. [1993, 43], którzy w swojej publikacji - zajmując się parkami narodowymi i regionalnymi (w polskiej terminologii ,/egional park” można rozumieć jako „park krajobrazowy”) w Stanach Zjednoczonych i w Kanadzie - zwrócili uwagę na to, że, poza kilkoma strefami wydzielonymi z racji ochrony środowiska przyrodniczego, wyróżniono w nich strefy obejmujące walory kulturowe i historyczne, a także przeznaczone do wypoczynku.