skanuj0010 (16)

3.2. Planowanie zagospodarowania turystycznego na obszarach stricte turystycznych 181

Z punktu widzenia zagospodarowania turystycznego najważniejszymi zagadnieniami dotyczącymi wiaściwego zaplanowania rozmieszczenia infrastruktury mającej służyć turystom jest:

•    stworzenie w pierwszej kolejności odpowiednich warunków dotarcia do wybranej miejscowości (obszaru), co jest ważne, ponieważ tereny górskie są z reguły trudniej dostępne pod względem komunikacyjnym niż obszary nizinne; w polskiej literaturze przedmiotu temat ten szeroko omówili m.in. J. Warszyńska i A. Jackowski [1978], J. Potocki [1997; 2004], a zwłaszcza W. Kurek [2004];

•    zorganizowanie bazy noclegowej i gastronomicznej w pobliżu miejsc o dużej atrakcyjności turystycznej; przy podejmowaniu tego rodzaju decyzji lokalizacyjnych należy kierować się z jednej strony ograniczeniami (z powodu wysokości nad poziomem morza, rzeźby terenu, klimatu - a zwłaszcza szybko zmieniających się warunków pogodowych - sieci rzecznej itp.) w możliwościach przemieszczania się turystów na obszarach górskich, a jednocześnie dążyć do tego, aby nadmierna koncentracja turystów nie stworzyła zagrożenia dla walorów przyrodniczych danego rejonu;

•    zbudowanie infrastruktury technicznej, której obecność ułatwia bądź wręcz umożliwia korzystanie z walorów turystycznych terenów górskich (dotyczy to głównie zbudowania kolejek górskich i wyciągów narciarskich, wytyczenia tras zjazdowych itp.), jak również wyznaczenie szlaków dla turystyki pieszej;

•    zorganizowanie infrastruktury rozrywkowo-kulturalnej oraz rekreacyjno-sportowej, z której turyści mogliby korzystać np. podczas pogorszenia się warunków pogodowych uniemożliwiających czynny wypoczynek w górach (a także poza sezonem narciarskim).

We wszystkich tych działaniach szczególny nacisk powinien być położony na kwestie związane z ochroną przyrody, gdyż bardzo często miejsca atrakcyjne z punktu widzenia np. turystyki narciarskiej znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie obszarów cennych pod względem przyrodniczym lub wręcz na ich terenie. Zjawisko to występuje m.in. w Polsce, czego przykładem mogą być konflikty między zwolennikami rozwoju infrastruktury narciarskiej a władzami Tatrzańskiego Parku Narodowego oraz Karkonoskiego Parku Narodowego.

W zagospodarowaniu turystycznym obszarów górskich można dostrzec kilka zasadniczych rozwiązań, które z reguły wynikają z warunków geograficznych występujących na danym terenie (ryc. 35). Pierwszy typ zagospodarowania terenów górskich dotyczy sytuacji, gdy urządzenia i usługi turystyczne są skoncentrowane wokół miejscowości leżącej pośrodku doliny górskiej lub w miejscu schodzenia się kilku mniejszych dolin w jedną większą (typ A). Obszary będące przedmiotem zainteresowania turystów są wówczas rozmieszczone wokół miejscowości na stokach okolicznych gór. Przykładem opisanej wyżej sytuacji może być Megeve (Francja, Haute-Savoie) w zachodniej części Alp. Drugi typ zagospodarowania występuje wówczas, gdy miejscowości, w których są skoncentrowane infrastruktura noclegowa, gastronomiczna i towarzysząca leżą u podnóża pasma górskiego, przez co strefa zagospodarowania układa się w pas ciągnący się nieraz na kilka lub kilkanaście kilometrów. Zbliżony do omówionego układ przestrzenny występuje w Tatrach Wysokich—w mniejszym stopniu w Zakopanem, a w większym na obszarze Słowacji (rejon Szczyrbskiego Jeziora-Starego Smokowca-Tatrzańskiej

Łomnicy). Trzeci typ zagospodarowania, dosyć często spotykany w dolinach alpejskich w Austrii (np. dolina Ótztal), Francji, Włoszech i Szwajcarii, polega na powstaniu urządzeń turystycznych w dolinie, która niekiedy może liczyć kilkanaście, a nawet więcej kilometrów (typ C).

Z punktu widzenia zagospodarowania terenów górskich służących uprawianiu narciarstwa zjazdowego duże znaczenie ma także szczegółowa lokalizacja urządzeń i usług