48600 SAM42

sewaęttznego

wrwnę*rxnego iadu politycznego i gospodarczeg<>**_

Punktem wyjścia nowego rządu było założenie, że istniejące po-mnnowołcnne struktury i instytucje, tj. Układ Warszawski, ale także NATO. były elementem podziału Europy i jako takie nie stanowiły

titnkm porozumień czy struktur rozciągających się na całą Europę, jak KBWE. Opowiadano się za jej ożywieniem i nadaniem jej zinsty-

j formy poprzez utworzenie stałej Rady Współpracy

Europej&kiej- W ocenie rządu czynnik militarny i oba sojusze traciły x*a tnacaeuu w zitw niąjąoej się Europie, a przyszły system bezpieczen*

miał tę tendencję odzwierciedlać. To. że naczelne

miejsce ajmowała w tych kalkulacjach KBWE. stanowiło w pewnym aensae paradoks, jeśli uwzględni się fakt. że instytucja ta symbolizowała żi i pitni jr. Zachodu dla podziału jałtańskiego.

sooaę —— rozluźnienie powiązań z ZSRR w ramach Układu Warsztw-

Polska.

alaeyni dian mi występowała z propozycjami jej wzmocnienia. Wysokie

nwjaoe w p Jwy »ny h dek 1 irw-j-irh oraz aktywność na forum KBWE byty wyrazem tendencji do emancypacji spod wpływów ZSRR i umac-——— tym ssanym własnej niezależności. Rozbudowa KBWE i jej częś-i ~m— i insjUiT-—była pożądanym procesem przygotowującym n jjśi ir l*nłsfci z (Jldadu Warszawskiego i okolicznością sprzyjającą wycofań* ai njałi ZSRR z Polski.

riwilr KBWE osłaniała prozachodnią reorientację wobec Rosji i była dogodną |d»an lynp porozumiewania się z Moskwą, włączania ja# do dialogu na t«™* lu Epir i 11 ńiim i w celu aHminowania rosyj-skżcb ubaw    nowym kursem polskiej polityki zagranicznej. Mini

mówił: _W naszym bezpośrednim otoczeniu KBWE ma

ster Skubiszewski podkreślał tę funkcję KBWE. a 21 stycznia 1993 r.

•waą rrdt do odegrania: jest nią stabilizacja Wschodu europejskiego

I jjminowanie obaw Rosji przed tworzeniem kordonu". Wreszcie )[gWE rozszerzała swoje wpływy, będąc jedyną multilaterałną instytu-

umożliwiającą komunikowanie się z państwami zachodnimi w dzie-jmiie bezpieczeństwa i stwarzając subiektywną namiastkę gwarancji bezpieczeństwa.

Znaczenie tej organizacji w polskich rachubach zmieniło się diametralnie, gdy idea stworzenia systemu bezpieczeństwa zbiorowego acięla być kojarzona z negatywnymi doświadczeniami. Postępowało to wraz ze zmianami w otoczeniu międzynarodowym Polski, które ułamały iluzoryczność tej wizji (rozpad Układu Warszawskiego, rozpad ZSRR. fiasko wysiłków państw zachodnich na rzecz zażegnania kryzysu jugosłowiańskiego. neoimpcrialne tendencje w polityce Rosji na obszarze WNP i próby rewindykowania wpływów w Europie Śnułowo-Wschodniej i Wschodniej, postawa państw zachodnich, które po zakończeniu zimnej wojny coraz bardziej były skłonne traktować len region pod względem bezpieczeństwa jako strefę buforową, oddzielającą Europę Zachodnią od niestabilnego Wschodu).

Doświadczenie historyczne, które dotąd legitymizowało ideę zagwarantowania bezpieczeństwa Polski w ramach systemu bezpieczeństwa zbiorowego, teraz zaczęło ją podważać. Można uznać, że prowadziło wręcz do nobilitacji jej alternatywy, czyli orientacji atlantyckiej i jej naczelnego postulatu - przystąpienia do NATO. Rosnący sceptycyzm co do możliwości zbudowania systemu bezpieczeństwa zbiorowego pod egidą KBWE przesuwał w postawach elit punkt ciężkości ki NATO i umacniał stopniowo nurt proatlantycki.

W1991 r. architekt polskiej polityki zagraniczną, minister Skubi-sewski. dokonał korekty stanowiska, odsuwając ideę bezpieczeństwa zborowego na drugi plan i zastępując ją konkretnym postulatem stworzone kooperatywnego systemu bezpieczeństwa w ramach KBWE. Minister deklarował: „Dążymy do stworzenia i rozwoju pierwszego etapu systemu bezpieczeństwa w ramach KBWE. Jest nim bezpieczeństwo kooperatywne obejmujące szeroki wachlarz różnorodnych

177 ■