57184 str 040

stąd

k. R

gdzie: o_r — naprężenie rzeczywiste w pręcie,

k_r — naprężenie dopuszczalne dla materiału pręta,

F — obciążenie pręta,

x_e = 2+2,3 — współczynnik bezpieczeństwa odniesiony do granicy plastyczności materiału R_g.

Przekrój pręta brutto A_b jest pełnym przekrojem kształtownika. Szacuje się, że maksymalne osłabienie przekroju brutto otworem pod nit nie przekroczy 15%. Dlatego współczynnik osłabienia przekroju przyjmuje się jako

z = 0,85

Stąd przekrój brutto A_b powinien mieć wartość

a* -

z

(9.1)

Ze względu na sztywność pręta w tego rodzaju konstrukcji oraz na miejsce pod nit należy przyjmować kątowniki nie mniejsze niż 35x35x5. Na podstawie obliczonych wartości A_b przyjmuje się przekrój znormalizowany A nie mniejszy od obliczonego, czyli A z A_b. Mając dobrany kształtownik o określonym A, przyjmuje się średnicę trzpienia nitu d = 2g oraz średnicę otworu pod nit d_o = d + 1 mm, gdzie g jest grubością kształtownika.

W połączeniu takim stosuje się nity z łbem kulistym. Po tych ustaleniach należy sprawdzić ostatecznie przyjęty przekrój kształtownika A z warunku na naprężenia rozciągające, czyli

o

r

F

A - d₀g

ś, k.

(9.2)

W przypadku połączenia spawanego przekrój pręta nie jest osłabiony otworami, a spoiny daje się pachwinowe. Stąd też obliczenia przekroju wynikają z warunku na rozciąganie. Wyznaczony z obliczeń przekrój musi być nie większy od przyjętego przekroju znormalizowanego. W połączeniu spawanym grubość oraz długość odcinka spoiny powinny spełniać warunki (8.7) i (8.8).

Na tym kończą się obliczenia wytrzymałościowe prętów oraz w ogóle obliczenia prętów rozciąganych. Dla prętów ściskanych, oprócz opisanych wcześniej obliczeń wytrzymałościowych, należy przeprowadzić obliczenia sztywnościowe lub — inaczej mówiąc — odkształceniowe.

40