Największą trudność w odtwarzaniu składu betonu stanowi fakt, że materiał ten jest niejednorodny. Z tego względu wielkość próbki i sposób jej pobrania ma istotne znaczenie dla dokładności wyników.
Próbki do badań składu betonu pobiera się przez odłupanie lub odkucie nieregularnych brył betonu. Oznaczenie składu betonu może być wykonane również na próbkach poddanych badaniom wytrzymałości metodą niszczącą.
Masę próbki uzależnia się zazwyczaj od wielkości ziaren kruszywa. Minimalna masa próbki betonu (suma mas poszczególnych kawałków) przy wielkości kruszywa do 40 mm powinna wynosić nie mniej niż 3 kg. Przy grubszym kruszywie masa próbki powinna wynosić nie mniej niż 5 kg. Pobraną próbkę betonu należy umieścić w opakowaniu zabezpieczającym straty jej masy.
Wybierając miejsce pobrania próbek należy uwzględnić: zewnętrzny wygląd betonu, lokalne zmiany jego zabarwienia, obecność wykwitów, nacieków itp. w całej budowli.
W celu uzyskania wiarygodnych i reprezentatywnych dla całego betonu wyników oznaczenia przygotowuje się zwykle średnie próbki laboratoryjne metoda ćwiartowania (kwartowania). Sposób przygotowania takiej próbki jest następujący. Próbkę betonu o masie np. 3 kg rozdrabnia się wstępnie i usypuje się z niej stożek. Usypany stożek spłaszcza się i dzieli na 4 części. Dwie przeciwległe ćwiartki odrzuca się, a z pozostałych usypuje się nowy stożek. Czynności te powtarza się, aż do uzyskania próbki o masie 200 g, którą rozdrabnia się do uziamienia 0,15 mm i suszy w temperaturze 105°C do stałej masy.
4