54937 img097 (17)

97

trujący in3truiaent pod punktem, w miejscu przecięcia osi pp i U (rys,

107),

Działanie lunety. Rysunek 111 przedstawia bieg promieni w lunecie o dawnej prostej konstrukcji. Za pośrednictwem obiektywu Ob tworzy się obraz Y₁ przedmiotu dalekiego w płaszczyźnie ogniskowej obiektywu. Otres ten jest rzeczywisty i odwrócony. Okular Ok działa jak lupa, powiększa obraz i daje obraz 1₂ Prosty (w 3tosunku dc , urojony i powiększony*

Obraz tworzy elę przez obiektyw na podstawie znanego z optyki równania

(*&>

gdzie* p₁ - odległość przedndotu od obiektywu, - odległość obrazu od obiektywu, f«j - ogniskowa obiektywu.

Ogniskowa je et wielkością stała ćls dan««> obiektywu. cz?li rów-

nież

przkdruiotu od obiektywu żule ni się i odległość o,, obrazu oa ooi«kty.:u.

Z drugiej strony mamy warunek, że obraz wytwórzoRy przez obiektyw isa znajdować się w płaszczyźnie 8 lat ki oelowolozo j, czyli ac zmianą odległości przedmiotu musimy siatkę celowniczą zbliżyć lub oddalić od obiektywu, do ozago służy wyciąg siatkowy poruszany krcmolierą. Zbliża;ay siatkę celowniczą do obiektywu w przypadku oddalania się przedmiotu obserwowanego (skracanie lunety), natomiast oddalaj siatkę od obiektywu, gdy przedmiot zbliża się (wydłużanie lunety).

Siatka celownicza powinna być wyraźnie wićaczca, co można uzyskać przez wkręcania lub wykręcania 'wyciągu okularowego (soczewki ocznej w okularze Huygensa, całego okularu w lunecie z okularem jRamsdena) ki tut-u-sie VT_a wyciągu siatkowego. Wystarczy to wykonać jeden raz vt cią^u dnia przed pomiaraiui, dostosowując ostrość obrazu siatki celowniczej do oczu danego obserwatora.

0bra2 przedmiotu będziemy widzieć najwyraźniej wtedy, gdy siatkę oc-lowniczą przesuniemy względem obiektywu za pomocą wyciągu siatkowego ba'.;, że płaszczyzna siatki znajdzie się w płaszczyźnie rzeczywiste/:© obrazu przedniotu utworzonego przez obiektyw. Calrość obrazu jednak nio wyotar-. cza niekiedy do ustalenia właściwego położenia płaszczyzn siatki. Dokładniejszą ocenę otrzymuje się przez zbadanie tzw. parałaksy lru-:tru.mentalnej, ktjrej istnienie poznajemy w ten sposób, ża pstrząc przez lunetę (okular) na cel i poruszając okiem, np. w kierunku pionowym lub pozio.-nyu, widzimy przesuwanie się obrazu celu względer. siatki celowniczej. Prusa rozpoczęciem obserwacji paralaksę należy bezwzględnie usunąć ruchem k. --moliery, co musimy wykonywać przy każdej znacznej zmianie odległości celu. Po wykonaniu tych czynności mówimy, że luneta jest z ognisko .'.ti aa ,