Mimo iż wszystkie trzy relacje mówiły o kremacji, do której doszło 30 kwietnia, Mengershausen utrzymywał, że był świadkiem kremacji w południe, natomiast Guensche i Rattenhuber twierdzili, że kremacja odbyła się między godzinę 15.00 a 16.00.
V':V •" ' ■ ■
Braki wynikające z techniki homogenizacji zastosowanej przez Trevor-Repera są oczywiste. Jeśli ktoś akceptuje całościowo wiarygodność opisu Mansfelda w takim stopniu, że robi użytek z informacji, jakie on zawiera, jakim prawem ignoruje jego oświadczenie mówiące, że jest on „pewny”, iż wydarzenia, jakie opisał, miały miejsce „nie później niż” 27 kwietnia?
Trevor-Roper to samo zrobił z zeznaniem naocznego świadka Hermana Karnaua, który oświadczył, że wydarzenia, jakich był świadkiem, miały miejsce 1 maja. Nie można selekcjonować dowodów w ten sposób, tym niemniej właśnie tą metodą Trevor-Roper zestawił główną część opowieści o upadku Trzeciej Rzeszy i jest ona akceptowania przez większość ludzi, w tym przez większość historyków, jako poprawna!
W dalszej części dokonam przeglądu sześciu najwcześniej znanych relacji, powstrzymując się jednocześnie przed pokusą odrzucenia pewnych relacji jako zmyślonych lub uciekania się do strategii selekcjonowania metodą Trevor-Ropera. Jak się wkrótce dowiemy, jedynym sposobem urealnienia tych sześciu zeznań jest traktowanie ich jako autentycznych relacji różnych wydarzeń. Nie chodzi tu o to, że każda z tych relacji jest czystą lub niezafałszowaną wersją określonej kremacji. Relacje osób, które były świadkami dwóch lub więcej kremacji, zwłaszcza Guensche, wydają się przedstawiać połączenie szczegółów zaczerpniętych z różnych kremacji.
Pierwszym naocznym świadkiem relacjonującym wydarzenia, którym się zajmiemy, był Harry Mengershausen, członek osobistej ochrony Hitlera RSD10. 13 maja 1945 roku Mengershausen został przesłuchany przez zespół sowieckich funkcjonariuszy pod kierownictwem podpułkownika Iwana Klimienki, a sześć dni później przez zespół kierowany przez generała broni Aleksandra Wadisa.
Druga wersja pochodzi od adiutanta Hitlera Otto Gu-enschego, który 17 maja sporządził długie pisemne oświadczenie.
Trzecia jest dziełem szefa RSD Hansa Rattenhubera, który swój opis podał 20 maja w Moskwie. Mimo iż wszystkie trzy relacje mówiły o kremacji, do której doszło 30 kwietnia, Mengershausen utrzymywał, że był świadkiem kremacji w południe, natomiast Guensche i Rattenhuber twierdzili, że kremacja odbyła się między godziną 15.00 a 16.00.
Nie ma powodów sądzić, że Mengershausen pomylił się i że w rzeczywistości widział kremację między godziną 15.00 a 16.00. Mengershausen podaje ważne szczegóły, o których nie wspominają Guensche i Rattenhuber, z których najbardziej problematyczne jest to, że twarz mężczyzny była odsłonięta. Podczas gdy Guensche i Rattenhuber twierdzą, że górna część torsu była przykryta kocem, tak że nie było nic widać poza czarnymi spodniami, skarpetkami i butami, Mengershausen nie wspomina o kocu, stwierdzając: „Kiedy Hitlera wynoszono na zewnątrz, wyraźnie widziałem jego profil, nos, włosy i wąsy”.11 Mengershausen podał również pełny opis ubrania Hitlera. Według niego Hitler „...miał czarne spodnie, buty z wysokimi cholewami i szarozieloną mundurową marynarkę. Pod marynarką widoczna była biała koszula i krawat”. Opisał również ubiór Ewy jako „czarną sukienkę z wieloma różowymi kwiatami z materiału na piersiach”.12 Jest mało prawdopodobne, aby Guensche i Rattenhuber przeoczyli tak wzruszający szczegół, jak bukiecik różowych kwiatów na sukience. Stąd wniosek, że nie mogli oglądać tej samej kremacji, którą opisał Mengershausen. W końcu Mengershausen stwierdza, że w kremacji brały udział tylko cztery osoby: „Poza Guenschem i Lingem nie było nikogo przy paleniu zwłok Hitlera i jego żony. Pochówku dokonali dwaj mężczyźni z gwardii Hitlera”.13 Trzy pozostałe relacje z kremacji między godziną 15.00 a 16.00 mówią z kolei o udziale większej liczby żałobników, w tym Bormanna i Goebbelsa - bardzo ważnych osobistości, których Mengershausen nie mógłby przeoczyć, gdyby były tam obecne.
Wysunięcie przypuszczenia, że Mengershausen zmyślił swoją historię, byłoby nieuczciwe i zarazem pójściem na łatwiznę. Sam Rattenhuber potwierdził, że Mengershausen był obecny w miejscu wydarzenia.14 Można więc przyjąć, że zarówno Mengershausen, jak i Rattenhuber, byli obecni przy kremacji 30 kwietnia. Najbardziej logiczny wniosek to założenie, że kremacja opisana przez Men-gershausena miała miejsce w południe i nie należy mylić jej z następną, do której doszło między godziną 15.00 a 16.00 tego samego dnia.
Pomocna może być tu informacja mówiąca, że podczas gdy Guensche i Rattenhuber przypominają sobie obecność Ericha Kempki, szofera Hitlera, który potwierdził, że uczestniczył w tym wydarzeniu, Mengershausen nie zauważył go. Z drugiej strony spośród wszystkich naocznych świadków, którzy obserwowali późniejszą kremację, Rattenhuber jest jedynym, który wspomina, że widział Mengershausena. Nie oznacza to jednak, że Mengershausen był obecny przy kremacji między godziną 15.00 a 16.00. Właściwym wnioskiem jest według mnie to, że Rattenhuber był uczestnikiem obu kremacji, które odbyły się tego dnia, i że relacja, którą przekazał Sowietom, stanowiła konglomerat zapamiętanych elementów obu kremacji, których był świadkiem.
Dwie następne relacje pochodzą od Ericha Kempki i jeszcze jednego członka RSD, Hermanna Karnaua. Obie zostały przedstawione w prasie tego samego dnia, 20 czerwca 1945 roku. Długo zastanawiałem się, dlaczego wersje brytyjska i amerykańska zostały przedstawione publicznie tego samego dnia. Oświadczenie Kempki jest datowane na 20 czerwca 1945 roku, co sugeruje, że między spisaniem go przez niego a zaprezentowaniem go prasie upłynęło niewiele czasu.
Najprawdopodobniejszym katalizatorem takiego pośpiechu i koordynacji działań między dwoma zachodnimi aliantami było opublikowanie w Sztokholmie książki hrabiego Folka Bernadotte Slutet. Mina humanitdra fórhandlingar i Tyskland varen 1945 och deras politiska fóljder (Koniec - moje humanitarne negocjacje w Niemczech w roku 1945
NEXUS • 37
MARZEC-KWIECIEŃ 2008