59502 skanowanie0006

Budowa morfologiczna imiesłowu przysłówkowego oraz przymiotnikowego

₀    czynnego

IMIESŁÓW
	przysłówkowy (nieodmienny)		przymiotnikowy
	uprzedni	współczesny	czynny __>w
			w
	•    tworzony tylko od czasowników dokonanych •    przyrostek imiesłowowy —łszy może wywoływać altemacje w temacie podstawowym czasownika	• tworzony tylko od czasowników niedokonanych	•    tworzony tylko od czasowników niedokonanych •    formalnie jest formą dekłinacyjną opartą na temacie imiesłowu współczesnego •    odmienia się jak przymiotniki miękkotematowe
Charakterystyka	® Imiesłowy są formami fleksyjnymi czasownika służącymi do wyrażania temporałizacji względnej (są zależne składniowo od czasownika w zdaniu głównym, a przez to powinny odnosić się do wskazanego przez ten czasownik podmiotu/agensa) 1)    Imiesłów współczesny zwykle jest wskaźnikiem równoczesności akcji (czynności, stanu) przedstawianej w akcie mówienia: Dłubał w nosie, siedząc na wykładzie= Siedział na wykładzie i dłubał w nosie. 2)    Imiesłów uprzedni jest wskaźnikiem akcji (czynności, stanu) poprzedzającej zdarzenie przedstawiane w akcie mówienia: Przyszedłszy po raz setny do instytutu, z uporem poszukiwał czytelni— Przyszedł po rai setny do instytutu, a potem z uporem poszukiwał czytelni.
temat podstawowy czasownika	temat czasu przeszłego (czasowników dokonanych) napis(a) —ł/y uciek(0)-ł/y	temat czasu teraźniejszego (czasowników niedokonanych) pisz(0) -ą śpiew(aj) -ą
przyrostki imiesłowowe ♦	Dobór przyrostka imiesłowu uzależniony jest od typu zakończenia tematu czasownika •    -łszy łączy się z tematem z wygłosową spółgłoską UWAGA: przed przyrostkiem — łszy mogą zachodzić altemacje samogłoskowe uciek(0) -łszy •    -wszy łączy się zawsze z wygłosową -samogłoską napis(a) - wszy	• -ąc pisz(0) - ąc śpiew(aj) - ąc	* -ąc/y formalnie przyrostek imiesłowu współczesnego (-ąc-) + końcówka fleksyjna deklinacji przymiotnikowej: —yf-a/-e pisz(0) - [ąc —y] (-a/-e) śpiew(aj) - [ąc -y] (-a/-e)
przykłady	kup(i) - wszy sięg(-ną-) - wszy [ę:ą] ugrząz(0) - łszy [ę:ą]	prosz(0) — ąc tr(0)-ąc	Wzór odmiany M.łp. piszący Jal tani D.lp. pisząc-ego C.lp. pisząc-emu itd.
			UWAGA: synkretyzm form M. lp.r.m. i M. lmn. r. męskoosob.: piszący student: piszący studenci