59544 strona (230)

Podstawowymi częściami aparatury są generator napięcia sterowany ze stolika rozdzielczego i wanna. Obecnie obie te części są obejmowane wspólną obudową. Wanny pierwotnie drewniane, obecnie plastykowe, są wyposażone w płaskie ciek trody węglowe, w liczbie od czterech do dziesięciu, rozmieszczone na wewnętrznych ścianach. Łlektrody są oddzielone kratkami z materiałów izolacyjnych, tak by me dopuście do bezpośredniego kontaktu elektrody ze skórą pacjenta. Każda elektroda jest osobno połączona z generatorem, a rozdzielnik pozwala doprowadzić do niej wybrany biegun prądu. Można w różny sfjosób zamykać obwód elektryczny, prowadząc linie sil pola w poprzek ciała pacjenta, wzdłuż lub ukośnie. Można także stosować prądy sinusoidalne lub impulsowe.

Stwierdzono, żc prąd w wannie Stangera przepływa głównie przez wodę, napotykając w niej najmniejszy opór elektiyczny. Pomiary wykazały, że najwięcej prądu i maks. 1/3) przechodzi przez ciało, gdy kąpiel sporządza się / 0,2% roztworu NaCI w wodzie destylowanej. W roztworach o większej gęstości maleje odsetek prądu przechodzącego przez ciało. W ro/tworac h o mniejszej gęstości maleje ilość prądu przechodzącego przez roztwór z powodu zwiększonego oporu, a tym samym mniej przepływa przez tkanki.

W całkowitej kąpieli elekliyc znej prądy mogą osiągać stosunkowo wysokie wartości, średnio około 100 mA, lecz mogą dochodzić (Jo 300 mA. Czas trwania zabiegu wynosi od 1.5 do 30 min. Temperatura wody około 35 30®C. Kąpiele stosuje się co dzień lub co drugr dzień, od 5 do 10 zabiegów w serii.

Wanna powinna być dobrze izolowana od wodociągu i kanalizacji, by uniknąć' niebezpiecznego uziemienia napięcia.

Kąpiel przyrządza się najczęściej / czystej wody wodociągowej z dodatkiem so li w ilości 10 g na 10 1 wody. Przy kąpieli w innych roztworac h mogą wystąpić niewielkie skutki działania jonotorctyczncgo, neutralizowane większym przewodnictwem roztworu niz przewodnictwo ciała ludzkiego. Wchodzi przy tym w grę działanie roztworu niezależne od napięcia elektrycznego oraz działanie związków powstałych w wyniku elektrolizy. Są one trudne do przewidzenia, dlatego należy bardzo ostrożnie stosować dodatki do kąpieli elektrycznych.

4.13.4. Jonoforeza

jonoforeza lub jonłoforeza jest to wpiowadzanie leków do skóry siłami pola elek trycznego. Znaczna część leków ulega w roztworze wodnym dysoc jacji elektrolitycznej. Najlepiej dysocjują roztwory w stężeniu około 1%. Cząsteczki /dysocjowane wędrują w polu sił elektryc znych zgodnie z powinowactwem jonowym. Uodatnre cząsteczki są odpychane od bieguna dodatniego i dążą do ujemnego, a cząsteczki ujemne jMułążają w kierunku odwrotnym, od ujemnego do dodatniego. Aktywność leku jest zwykle skoncentrowana w jednym jonie dodatnim lub ujemnym. Dzięki temu można wykorzystać pole elektryczne do wprowadzania czynnych jonów przez skórę spod elektrody ze znakiem takim samym, jaki posiada jon aktywny.

O efektywności fonoforezy, c/yli dawce leku, która zostanie wprowadzona do organizmu, decyduje kilko okoliczności. Z roztworu leku i /e skóry przedostają się do tkanek różne jony znajdujące się w polu elektrycznym, nie tylko lekowe. Mo/na wśród nich rozróżnić jony konkurencyjne i pasożytnicze. Obydwa w odmienny

230