60131 IMGi13

118 Rozdział 3

Użytkownicy Sieci czują się członkami społeczności internetowej i dlatego ucząc się nowego materiału, czyli poznając nowe informacje, chcą to uczynić będąc w grupie zainteresowanych tymi informacjami. Pozwala to na wymianę krytycznych i często alternatywnych opinii na temat studiowanego materiału. Skutkuje to wprowadzeniem społecznego i kulturowego aspektu procesu uczenia się Online, który postulują konstniktywiści. Dlatego można wierzyć, że coraz szersze wykorzystanie Sieci do procesu uczenia się spowoduje, że Internet stanie się wartościowym medium edukacyjnym, sprzyjającym raczej zbliżaniu się ludzi, niż ich izolowaniu. Sieć pozwala na współpracę, współdziałanie, dyskusje i realizację podobnych zamierzeń, związanych z kształceniem podobnych kompetencji.

Sieć jest naturalnym miejscem, w którym można przez cały czas realizować idee konstmkływistycznego nauczania-uczenia się. Jednak uczenie się z wykorzystaniem Sieci ma także swoje negatywne aspekty, m.in.: przerwy w .logicznych łącznikach, a stąd niemożność dotarcia do poszukiwanych informacji, szkodliwe informacje (pornografia, ogłoszenia mafijne, sekty, zachęcanie do terroryzmu, wirusy, bomby logiczne i wiele innych), trudna i często droga technologia, często zafałszowane lub mylne informacje, bariera językowa w najważniejszych informacjach (dominacja języka angielskiego w wielu bazach wiedzy), mała szybkość dotarcia do informacji w.tzw. „godzinach szczytu” i wiele innych. Jednak te przeszkody nie mogąprzcszkodzić uczącym się w,decydowaniu o sposobie samokształcenia i samodoskonalenia. Konstruowanie .profesjonalnych portali edukacyjnych przez uczelnie wyższe oraz inne instytucje prowadzące kształcenie Online na pewno przyczyni się do bardziej efektywnego i skutecznego wykorzystania zasobów edukacyjnych Internetu i implementacji najważniejszych zasad kształcenia kon-struktywistycznego. Ta refleksja jest odpowiedzią na potrzebę restrukturyzacji współczesnego uniwersytetu, który musi zmienić się nie tylko po to, aby można było w dydaktyce uniwersyteckiej stosować nowoczesne technologie, ale aby przede wszystkim umożliwić jak najszerszemu gronu zainteresowanych (w tym młodzieży i-osobom czynnym zawodowo) dostęp do kształcenia na poziomie wyższym i uzyskiwania nowych kompetencji, potrzebnych na dynamicznie zmieniającym się rynku pracy.

Współczesna uczelnia wyższa poszukuje wciąż nowych, alternatywnych i wysoko efektywnych form kształcenia członków rozwijającego się społeczeństwa informacyjnego. Alternatywą dla synchronicznej edukacji stacjonarnej i niestacjonarnej stała się edukacja asynchroniczna, związana z kształceniem na odległość (telekształceniem) z wykorzystaniem sieci Internet oraz metod interaktywnych (np. wideokonferencji, forum dyskusyjnego) i nieinteraktywnych (np. multimedia naCD-ROMach).

Uczący się mogą pracować, będąc rozproszeni po całym świecie i bez przeszkód komunikować się z wirtualną społecznością. Akademickie programy kształcenia nie muszą już być opracowywane jedynie przez pojedyncze instytucje, ale mogą zostać skonstruowane przez organizacje pracujące w Sieci, takie jak: wirtualne uniwersytety lub wirtualne wydziały. Najlepsze programy powstają w Internecie poprzez współpracę najlepszych specjalistów z różnych uczelni w ramach wspólnego wirtualnego programu. Pełne potencjalnych możliwości bezprzewodowe technologie będą przyśpieszać ten rozwój już w najbliższej przyszłości. Kształcenie na odległość nie jest już w zasadzie „uczeniem się w izolacji". Narzędzia umożliwiające współpracę, takie jak: grupy dyskusyjne, projekty grupowe, poczta głosowa, rozmowy w czasie rzeczywistym, wideokonferencje i inne, wspomagają pośrednią komunikację interpersonalną pomiędzy uczącymi się i nauczycielami w wirtualnej społeczności. Nauka wespół z innymi nie wymaga dziś podróży do ośrodków akademickich, często bardzo oddalonych od miejsca zamieszkania oraz fizycznej obecności w sali wykładowej lub laboratorium, lecz może zostać zrealizowana w miejscu zamieszkania. Geograficzne umiejscowienie nauczycieli i studentów w konkretnym miejscu traci dziś swoją wagę. Edukacja w XXI wieku przesuwa się z „rzeczywistej” do wirtualnej. „Klasy” rzeczywiste będą coraz częściej zastępowane przez wirtualne sieci połączeń nauczycieli i uczących się.

Mimo postępujących stopniowo sukcesów metod nauczania programowanego, dziś wiele konstruktów metodycznych online odrzuca filozofię obiektywizmu i metodykę interakcji człowiek-maszyna. Zamiast skupiać się na kształceniu jednostek - przy uwzględnieniu ich indywidualnych możliwości i potrzeb - dziś celem współczesnej edukacji jest nauczanie grupowe oraz poszukiwanie najlepszych fonn pomocy w uczeniu się poszczególnych jednostek. Koncepcja i konstrukcja metod nauczania/uczenia się online polega na przesunięciu z przekazywania informacji biernym uczącym się, siedzącym przed monitorami komputerów, do skłonienia ich do aktywnego przejęcia części środowiska kształcenia. Wybrane aspekty kształcenia klasycznego zostały zmodernizowane w ten sposób, aby mogły być efektywne w asynchronicznym środowisku online. Przesunięcie w technologii kształcenia z wiedzy (będącej zbiorem informacji posiadających określoną strukturę²⁹) w danym przedmiocie lub dyscyplinie, osadzonej w określonym miejscu i czasie (przekazywanej przez nauczyciela np. klasie) do wiedzy dostępnej przez zainteresowanego w dowolnym miejscu i czasie, tworzy olbrzymi potencjał zmiany, w której droga nauczania prowadzi od tych, którzy dostarczają informacje (tj. nauczycieli) do tych, którzy je otrzymują (lub pobierają)_t czyli uczących się.

3.3. Kognitywne uczestnictwo w procesie uczenia online

Wykorzystanie elektronicznego środowiska do procesu uczenia się grupowego spowodowało zmiany strukturalne w procesie nauczania-uczenia się: obserwujemy przesunięcie z systemu nauczania zawierającego określone instrukcje do pro-

W technologii informacyjnej definiujemy informację i wiedzę jako intelektualne ^prezentacje aksjologicznej natury wartości. Informacje i wiedza przepływają w różnych formach technologicznej reprezentacji, np. w postaci danych (symbolicznie), informacji (semantycznie) oraz reprezentowanej wiedzy (semiotycznie).