60214 medsadowa 2

tmlnloiiia, czy chodziło o zatruciu przypadkowe, np. omyłkowe, czy Ir ż o samobójstwo lub zabójstwo z użyciem trucizny.

W początkowym etapie lekarz biegły i jego partnerzy analizują szczegółowo objawy poprzedzające zejście śmiertelne, a przede wszystkim okoliczności ich wystąpienia oraz wyniki sekcji zwłok. Trzeba mieć przy tym na uwadze, że niekiedy objawów tych w ogóle nie da się ustalić. Jeżeli zdołano je zarejestrować, to istotne znaczenie ma np. fakt nagłego, gwałtownego ich wystąpienia u człowieka cieszącego się dobrym zdrowiem, zwłaszcza jeżeli objawy te poprzedziło bezpośrednio spożycie jakiejś potrawy lub napoju.

Podejrzenie śmierci z zatrucia nasuwa się, jeżeli w danym kręgu uległo zatruciu równocześnie kilka osób oraz np. zwierzęta domowe (kot, pies). Oczywiście dotyczy to także przypadków, w których w otoczeniu denata znajdują się resztki substancji toksycznych (np. preparaty z grupy pestycydów, butelki z rozpuszczalnikami, leki itp.) bądź puste po nich opakowania, strzykawki itp. Podejrzenie takie może wzbudzić szereg innych okoliczności, jak np. obecność jakiejś obcej woni w pomieszczeniu, w którym znaleziono zwłoki denata, niekiedy ułożenie tych zwłok, obecność wymiocin, nadżerki w okolicy ust itp.

8.2.2. Badanie pośmiertne

Pewne kwantum informacji, niezbędnych do ustalenia śmierci z zatrucia, może dostarczyć badanie pośmiertne zwłok, które powinno być przeprowadzone bardzo starannie. W toku oględzin zewnętrznych istotne znaczenie ma ustalenie obecności (lub jej braku) śladów użycia strzykawki (obecnie dość częste zgony narkomanów), użądlenia owadów bądź ukąszenia wężów. Niezbędne jest również zwrócenie uwagi na ewentualną obecność nadżerek na skórze bądź błonach śluzowych, zwłaszcza w okolicy ust. Szczegółowy opis tych nadżerek i tego rodzaju uszkodzeń, z podaniem ich zabarwienia, może wydatnie przyczynić się do ukierunkowania analizy chemiczno-toksykologicznej. Znaczenie diagnostyczne ma także wygląd i zabarwienie powłok skórnych wraz z plamami opadowymi. Mogą być one żywoczerwone, sinoszare bądź brunatne w następstwie toksycznych przemian hemoglobiny; powłoki mogą być np. żółte. Obecność ewentualnych wykwitów skórnych, bąbli, wysypek powinna być także zarejestrowana w protokole.

W toku samej sekcji zwłok w przypadku podejrzenia śmierci z zatrucia należy zabezpieczyć odpowiednie materiały do badań chemicznych (ewentualnie botanicznych, mykologicznych, histopatologicznych i in.). Zabezpieczenie tych materiałów łączy się z ich oględzinami. Na przykład przed zabezpieczeniem żołądka podwiązuje się go od strony wpustu i odźwiemika w celu zachowania zawartej w nim treści. Jego otwarcie następuje już po wyjęciu z jamy brzusznej, nad naczyniem, w którym przechowuje się treść. Po otwarciu żołądka należy dokładnie opisać jego wygląd (błony śluzowe i ściany), zwłaszcza w przypadku obecności jakichkolwiek zmian (zapalnych, martwiczych, owrzodzeń, perforacji, nietypowych zabarwień itp.). Należy również opisać wygląd treści żołądkowej z podaniem ewentualnie obecnych składników nietypowych (reszty tabletek, zabarwionych substancji, kawałków grzybów itp.).

Do badań chemiczno-toksykologicznych zabezpiecza się również pętlę jelita cienkiego i pętlę jelita grubego po uprzednim podwiązaniu w celu zachowania treści, ale -bez.rozcinania. Stan błony śluzowej jelit i wygląd treści bada się w miejscach sąsiadujących z pobranym materiałem.

Bardzo istotny jest opis wątroby, w której wyniku zatrucia występują dość często różne zmiany w postaci np. uszkodzeń z żółtaczką, marskości, stlim/r/.onia,

powltjkii/uiilfl itp. Także i nerki ulegają dość często uszkodzeniom w wyniku zat ruf (kłębuN/ki, npnrat kanalikowy). Również w nerkach mogą osadzać się kryształy niektórych substancji, np. szczawiany.

W przypadku możliwości zatrucia przez drogi oddechowe opis ewentualnych zmian (np. obrzęk) odnosi się również do płuc. Dokładne badania obejmują także

mózg.

8.2.3. Zabezpieczanie materiału do badań chemiczno-toksykologicznych

W każdym przypadku podejrzenia śmierci z zatrucia zabezpiecza się kompletny zestaw materiałów>który obejmuje:

1)    żołądek z treścią,

2)    pętlę jelita cienkiego i grubego,    (,,

3)    około 500 g wątroby wraz z pęcherzykiem żółciowym, ' O

4)    obie nerki,    r; ^ ■

5)    jedno płuco,

6)    ok. 500 g mózgu.    __—

Ponadto zabezpiecza się.w.buteleczce ok-100 g krwi, która jest bardzo ważnym materiałem~3o badań chemiczno-toksykologicznych. W odniesieniu do krwi bowiem opracowano wiele zestawień obejmujących toksyczne lub śmiertelne stężenia z danych z RazuiśfyEi.

Osobno zabezpiecza sie tio badań.    P.^r,s_^ł?^{lf p r>lf} 10 ml ki w i

z naczyrt óbyrpdoyych (np. żyła udowa). Jeżeli w pęcherzu znajduje się mo< /. pobiera się go również do ,badań.

W przypadku podejrzenia zatrucia tlenkiem węgla pobiera się ok. 5 ml krwi

W przypadkach szczególnych może także zachodzić potrzeba dodatkowego zabezpieczenia:

1)    wycinka skóry wraz z tkanką podskórną w rejonie stwierdzonego śladu wkłucia igłą strzykawki,

2)    włosów i paznokci (ok. 10 g_w przypadku podejrzenia przewlekłego zatruciu, zwłaszcza arsenem i metalami ciężkimi),

3)    próbki kości długich (ok. 200 g) w przypadkach podejrzenia przewlekłego zatrucia związkami arsenu, metali ciężkich, skażenia niektórymi substam jninl radioaktywnymi. W razie- zeszkieleceńia zwłok kości mogą służyć do badań chemiczno-toksykologicznych także w innych kierunkach. Podejmowano już odpowiednie próby, częściowo pozytywne.

Podczas sekcji zwłok noworodków, niemowląt i małych dzieci potrzebne tg szczególnie duże ilości materiałów i dlatego zabezpiecza się oba płuca, cały mó/g, całą wątrobę i wszystkie jelita.

W przypadku ekshumacji zwłok zabezpiecza się do badań chemiczno-h >k sykologicznych podobny materiał jak w toku zwykłej sekcji. W razie znai /.nle posuniętego rozkładu gnilnego pobiera się w całości materiał z okolic od powiadających jamie brzusznej.

Dodatkowo zabezpiecza się:

a)    próbki odzieży wraz z próbkami innych materiałów znajdujących się w tnun nie (tkaniny, sztuczne kwiaty itp.),

b)    próby drewna i de«»k trumny, a także ozdób i okuć,