60471 skanuj0082 (20)

203

REWALORYZACJA PRZESTRZENI MIEJSKIEJ

Światowa Organizacja Turystyczna (Leslie, Sigala 2005) zdefiniowała w 1985 r. turystykę kulturową jako przemieszczanie się osób, których głównym motywem podróżowania jest kultura, np. przedstawienia, wystawy, imprezy kulturalne, festiwale i inne wydarzenia kulturalne jak również wycieczki edukacyjne. Turysta odwiedza miejsca i/lub konkretne obiekty, zapoznaje się z naturą, folklorem, sztuką odwiedzanych miejsc.

Charakteryzując tuiystykę kulturową trudno jest pominąć nieco inną formę turystyki, związaną z dziedzictwem kulturowym (ang. heritage tourism). Zdaniem D. Leslie (2005), ta forma turystyki wynika przede wszystkim z określonej motywacji turysty i jego percepcji niż z konkretnych atrybutów przestrzeni. W opinii G. J. Ashworth’a (Leslie, Sigala 2005), na heritage tourism składa się wiele rozmaitych emocji. Natomiast według Sharpley (Leslie, Sigala 2005), heritage tourism tworzą wszystkie elementy związane z danym narodem, a więc: historia, kultura, krajobraz, przyroda.

Warto przytoczyć fragment art. 1 Konwencji ONZ z 1972 r. o Ochronie Kulturowego i Naturalnego Dziedzictwa, który definiuje dziedzictwo kulturowe jako (Nowacki 2000 za: R. Hewison 1989, ss. 113-114):

„zabytki architektury, rzeźby i malarstwa, (...);

grupy budynków: grupy, pojedynczych lub połączonych budynków, które ze względu na swoją architekturę, jednorodność lub ich położenie w krajobrazie pełnią w nim wybitną funkcję (...)”.

O rosnącym znaczeniu turystyki kulturowej mogą świadczyć wyniki badania ankietowego, przeprowadzonego wśród turystów w USA w latach 80. a następnie 90. XX wieku (Silberberg 1995). Pytano między innymi o istotne dla respondenta elementy podczas planowania wyjazdu turystycznego. Na podstawie liczby wskazań poszczególnych odpowiedzi powstała hierarchia ważności kolejnych elementów (tab. 1), przy czym na pierwszym miejscu umieszczono ten, który był najczęściej podkreślany przez respondentów a na ostatnim - ten najrzadziej wymieniany.

Na przestrzeni zaledwie jednego dziesięciolecia nastąpiły wyraźne zmiany motywacji wyborów w ruchu turystycznym. Dla ankietowanych w latach 80. XX w., najważniejsza była możliwość swobodnego wydawania pieniędzy a w latach 90. - zrozumienie kultury odwiedzanej społeczności.

Warto podkreślić, że w przypadku odwiedzania miejsc historycznych, kultury i archeologicznych, w latach 80. tylko 27% respondentów uznało je za ważne przy planowaniu wyjazdu turystycznego. Natomiast w latach 90., odpowiedź tę wskazała aż połowa ankietowanych. Podobnie w przypadku zrozumienia kul-