60614 Obraz
6 (22)

32

33

k». Nazwy pierwszych czterech członów szeregu są z nomenklatury zwyczajowej.

homologicznego zaczeronięl

i

I

LP.	Nazwa	Wzór
1	metan	CH4
2	etan	^C2^H6
3	propan	^C3^H8
4	butan	^C4^H10
5	pentan	^C5^H12
6	heksan	^C6^H14
7	heptan
8	oktan	^ce^Hia
9	nonan	“9^H20
10	dekan	^C10^H22
11	undekan	^C11^H24
12	dodekan	^C12^H26
132	dotriakontahekten	^C132^H266
n	alkan	^Cn^H2n+2

Nazwy kationów (anionów) wywodzących się z alkanów tworzy się dodając słowo kation (anion) do przymiotnikowej formy nazwy reszty węglowodorowej i zastępując końcówkę '-ylowy“ przyrostkiem “-yliowy".

Przykład:

©

CH₃-CH₂-CH₂    kation propyllowy

, . ©

CHj-(CHg)g“CH₂    kation heptyliowy

4.3. Alkany rozgałęzione

Nazwy rozgałęzionych alkanów tworzy się przez umieszczenie przedrostków określających nazwy bocznych reszt (grup) alkilowych przed nazwą najdłuższego w cząsteczce łańcucha węglowego. Atomy węgla w tym najdłuższym łańcuchu numeruje się w ten sposób, aby położenie reszt bocznych określić za pomocą możliwie najmniejszych wskaźników liczbowych (lokantów). Boczne reszty alkilowe wymienia się w kolejności alfabetycznej dodając do ich nazw łącznikowe "o" 1 poprzedzając je ewentualnie przedrostkami dl-, tri-, tetra- itd. określającymi ich krotność.

1    2    3    4    5

ch₃-ch-ch₂-ch,-ch₃

2-metylopenten

J

ł

»

Nazwy Jednowartodeiowych grup (reszt, rodników) utworzonych z tych węglowodorów przez usunięcie atomu wodoru od końcowego (terminalnego, atomu węgle tworzy się przez zamianę przyrostka “-en" w nazwie węglowodoru na przyrostek "-yl" (lub "-11" po spółgłoskach, g, k, 1), Atom węgla z wolnę wartościowością oznacza się zawsze numerem 1.

CH

3

9    8    7    6

ch₃-ch₂-ch₂-ch₂

CH

3

4    3    2    1

CH-CH.-CH--CH,

,223

ch₂ch₂-ch₃

5-metylo-4-propylononan

ł

\

i

Przykłady:

CH₃-CH₂-CH₂-    propyl

3    2    1

-CH₂-CH₂-CH₂-CH₂-CH₃    pentyl

12    3    4    5

CH₃-(CH₂)₇-CH₂-    nonyl

9    2-8    1

CH₃-(CH₂)_n-CH₂-

elkil

P

6    5    4    3 |2    1

^CH3^_ęn-CHg—CH—CH—CH3    3-etylo-2,5-dimetyloheksan

CHj /h₂-CH₃

Nazwy reszt alkilowych o łańcuchu rozgałęzionym tworzy się umieszcza-Jęc nazwy reszt bocznych w przedrostku nazwy najdłuższej reszty nierozga-lęzionej. Atom węgla z wolnę wertościowościę oznacza się zawsze nuoerem 1. Zachowuje się alfabetycznę kolejność wymieniania reszt bocznych.