nie należy ponownie zbadać gęstość zawiesiny glinianej w zbiorniku. Pobieranie zawiesiny ze zbiornika może odbywać się za pomocą specjalnie do tego celu przeznaczonego wiadra lub czerpaka, w którym jednocześnie dokonujemy pomiaru gęstości zawiesiny przy każdym nowym przygotowaniu masy cementowo--glinianej do zapraw lub produkcji elementów.
2. Przygotowanie zarobu cementowo-glinianego
W jakości tworzyw cementowo-glinianych decydującą rolę odgrywa kolejność dozowania i mieszania składników. Najważniejszą czynnością jest dokładne przemieszanie zawiesiny glinianej z cementem, tj. przygotowanie zarobu cementowo glinianego. Przygotowanie zarobu można wykonywać ręcznie lub mechanicznie. Mieszanie zawiesiny glinianej z cementem sposobem ręcznym wykonuje się w skrzyni drewnianej takiej, jakiej używa się do przygotowania zapraw na budowie. Pobraną ze zbiornika zawiesinę glinianą' o wymaganej gęstości wlewa się do skrzyni, następnie wysypuje się cement według ustalonej proporcji i cały materiał miesza dokładnie gracą lub grabiami stalowymi do czasu uzyskania jednolitej barwy. Na dokładność przemieszania zawiesiny z cementem należy zwrócić szczególną * uwagę, gdyż od tego zależy wartość wytwarzanych elementów, a przede wszystkim ich odporność na zmiany atmosferyczne i temperatury.
Mechaniczne przygotowanie zarobu cementowo-glinianego odbywa się w betoniarce lub mieszarce. Do kosza betoniarki ładuje się oddzielnie cement i oddzielnie zawiesinę glinianą według ustalonej proporcji zależnie od przeznaczenia. Mieszanie trwa około 2 minut, czas ten jest wystarczający do uzyskania dokładnego przemieszania i uzyskania jednolitej barwy mieszaniny. Zarówno przy ręcznym, jak i przy mechanicznym sposobie przygotowania zarobu cementowo-glinianego należy prowadzić kontrolę dokładności przemieszania zawiesiny z cementem. Dokładność przemieszania sprawdza się za pomocą roztarcia pobranego zaczynu kielnią na blasze. Jeżeli roztarta masa
nie ma jasnych plam lub jasnych smug gliny, wówczas uważamy, że zaczyn jest dobry i można przystąpić do dozowania następnych dodatków.
3. Przygotowanie zaprawy
Do dokładnie przygotowanego zarobu cementowo-glinianego w skrzyni dozujemy piasek i wodę za pomocą polewaczki ogrodowej z sitkiem w ilości potrzebnej do otrzymania wymaganej gęstości zaprawy. Całość mieszamy gracą lub grabiami do momentu otrzymania jednolitej masy o odpowiedniej gęstości.
Mechaniczne przygotowanie zapraw cementowo-glinianych odbywa się w mieszarkach lub betoniarkach przeciwbieżnych. Po dokładnym przygotowaniu zarobu cementowo-glinianego do bębna betoniarki odmierza się piasek, a w miarę potrzeby wodę. Mieszanie trwa ok. 3 minut, tj. do czasu otrzymania jednolitej masy.
Zaprawy cementowo-gliniane, w zależności od ilości użytych składników (cementu, zawiesiny glinianej i piasku), mogą być użyte jako zaprawy murarskie, tynkarskie i wodoszczelne. Zaprawy murarskie cementowo-gliniane mogą być stosowane przy wykonywaniu fundamentów i murów budynków mieszkalnych i gospodarskich niezależnie od tego, jaki jest materiał ścienny. Gęstość zaprawy zależy od pory roku, w której wykonujemy mury. Zaprawa powinna być rzadka w okresie upalnego lata, a gęstsza w okresie jesieni i wiosny. Zaprawy cementowo-gliniane są urabialne, łatwo schodzą z kielni i nie oddają wody cegle, a przez to nie wprowadzają dodatkowo wilgoci w mury. Mają one dobrą przyczepność nie tylko do cegły, lecz również do kamienia, betonu i innych materiałów. Zaprawy te szybko twardnieją, są odporne na działanie wilgoci i wiążą nawet przy małych przymrozkach bez dodatku chlorku wapniowego. Są one ognioodporne i dlatego można je używać do murowania kominów. Ponieważ mury budynków parterowych i gospodarskich nie są zbyt obciążone, czyli naprężenia panujące w murach są małe, dlatego nie używa się tu zapraw o dużej wytrzymałości.
25