62726 skanuj0007

J

Rozdział I

Praca socjalna - istota i sens

1.1. W kierunku profesjonalizacji

Opieka, pomoc społeczna, wsparcie społeczne, wspomaganie osób i grup społecznych, wzmacnianie sił i pozycji społecznej, zaspokajanie potrzeb, tworzenie warunków życiowych itp. to podstawowe rodzaje aktywności oraz zachowań prospołecznych człowieka, znane od czasu pojawienia się ludzkości. Wydaje się, iż ludzkie postawy opiekuńcze oraz działalność o charakterze filantropijnym występowały w różnych typach społeczeństw od czasów prehistorycznych. Jednocześnie jednak wraz lub obok naturalnej praktyki pomocy, kształtowała się oraz rozwijała refleksja, filozofia, etyka - porządkujące oraz uzasadniające potrzebę i konieczność czy też tworzące modele „społeczeństwa pomocy i wsparcia", tudzież sposobów i metod, dzięki którym pomoc ta mogłaby być bardziej skuteczna. W ten - jak należy sądzić sposób - wraz z „czystą" praktyką w parze szła refleksja, uogólnienia, myśl, teoria; wyodrębniające oraz rozwijające ów prospołeczny rodzaj ludzkiej aktywności w osobne i samodzielne obszary praktyki oraz dyscypliny naukowe (np. filozofia filantropii, opieka społeczna, pomoc społeczna, polityka społeczna, etyka pomocy społecznej, pedagogika społeczna, pedagogika opieki, praca socjalna)¹.

Wyodrębnienie się pomocy społecznej jako względnie autonomicznej dyscypliny naukowej miało charakter ewolucyjny i przeszło długą drogę: od czasów prehistorycznych, poprzez okres starożytności, aż do początków XX wieku, kiedy to pomoc społeczna pod nazwą „praca socjalna”, weszło

17

1

Historyczne ujęcie pomocy społecznej od czasów starożytności do XX wieku znakomicie ilustruje opracowanie K. Frysztackiego i J. Radwan-Pragtowskiego (19981- -