:
T
MAREK GEDL
ZE STUDIÓW NAD SCHYŁKOWĄ FAZĄ KULTURY ŁUŻYCKIEJ
I
W ostatnich kilku latach nastąpił w Polsce wyraźny wzrost zainteresowania problematyką okresu lateńskiego, który do niedawna należał do słabiej rozpracowanych wycinków w pradziejach naszych ziem. W okresie tym miały miejsce poważne zmiany kulturowe na obszarze Polski i. krajów sąsiednich: zanikła definitywnie kultura łużycka, przeżywała swój rozwój terytorialny kultura pomorska wraz z wyodrębnianą przez niektórych badaczy kulturą grobów podkleszowych, niemal równolegle z nią rozwijała się i rozprzestrzeniała kultura jastorfska. Wtedy mamy też do czynienia z ekspansją polityczną i kulturową Celtów oraz z postępującą latenizacją ludów zamieszkujących środkową Europę. W wyniku tego procesu na naszych ziemiach u schyłku okresu lateńskiego uformowała się nowa jednostka kulturowa, jaką jest kultura przeworska.
Ostatnie lato przyniosły znaczny postęp w badaniach nad zagadnieniami okresu lateńskiego. Nie bez znaczenia były tu dwie sesje naukowe poświęcone jego szeroko zakrojonej problematyce, jakie odbyły się w Krakowie w latach 1963* i w *1967*; w ich wyniku ukazał się cały szereg
1 Na pierwszej sesji wygłoszono między innymi następujące referaty: J. Potoc-k i, Niektóre węzłowe problemy badań nad okresem późno lateńskim te Polsce, Sprawozdania z posiedzeń komisji oddziału PAN w Krakowie. Styczeń—czerwiec 1963, Kraków 1963, s. 7-11; Z. Woźniak, Zagadnienie Celtów w Polsce, tamie, B. 18-34; K. Ludvikovsky, Problematyka osadnicza w okresie lateńskim na Morawach, tamże, s. 39-44; T. Dąbrowska, Z zapadnie* pogranicza przeteorsko-zarubiniec-kiepo, tamie, s. 44-45.
* Druga sesja poświęcona była w całości problematyce okresu lateńskiego: T. Malinowski, Stosunek kultury pomorskiej do kultury probów podMawo-wyck. Sprawozdania z posiedzeń komisji naukowych PAN Oddział w Krakowie. U XI, z. 1. styczeń—czerwiec 1967, Kraków 1968, s. 22-24; Z. Wożniak, Stan l per. spektyioy badań nad Celtami w Polsce, tamże, s. 24-26; B. Czerska, Stan i perspektywy badań nad okresem lateńskim na Śląsku, tamże, s. 27-29; K. Godlow-