65154 sr4

Faktoria leśna

Na nie zbadane rozlegle przestrzenie ..Dzikiego Zachodu'* pierwsi zawędrowali myśliwi. Nazywano ich pionierami. Budowali blokhauzy — składy na skóry zwierząt leśnych, które bądź zabijali sami, bądź nabywali u Indian. Do składów przybywały z miasta na wymianę proch, broń i różne inne towary. Tak powstawały foktorie — straż przednia na granicy jeszcze nie zasiedlonych obszarów.

Faktorie są dobrze znane czytelnikom książek Fenimore’a Coopera: ,.Zwierzobójca“, „Ostatni Mohikanin". ..Tropiciel śladów", „Preria", ..Sokole Oko".

Moglibyśmy także utworzyć faktorię do wyrobu surowców leczniczych. Po co przenosić wodę, którą zawierają rośliny na przestrzeni wielu kilometrów? Ciężar wody w świeżych roślinach jest pięć do ośmiu razy większy od ich cennej suchej masy.

Przy tym suszenie roślin powinno się odbywać w dniu ich zbioru, a więc lepiej jest pozostawić wodę w lesie, a do apteki przynieść gotowy produkt.

Najważniejsze w naszej faktorii jest zbudowanie suszarni, bo roślin — oprócz bulw — nie można suszyć bezpośrednio w świetle słonecznym.

Wbijcie cztery kołki rozwidlone w górze, z niezupełnie obciętymi sęczkami: dwa kołki powinny być wyższe, a dwa (przysłoneczne) — niższe. Kolki trzeba umocnić długimi kijami; te dwa, które połączą wysokie kołki z niskimi, powinny mieć sęki. Daszek ułóżcie z żerdzi przykrytych jedliną.

Na sękach kołków umacnia się też żerdzie i otrzymuje trzy — cztery półki; możecie je przykryć

prześcieradłami, kocami, korą lub jedliną. Na pólkach rozkłada się przesortowane rośliny ciertkimi warstwami. Liście należy układać ogonkami w jedną stronę, korzenie i kłącza umyć szczotką i porozcinać. Zgniłe i uszkodzone części roślin trzeba wyrzucać. Trzy — cztery razy dziennie w czasie suszenia należy rośliny przewracać; suche wkładać do uprzednio przygotowanych czystych worków.

Mech torfowiec suszyć można wprost na słońcu, na dachu suszami. W domu suszymy zioła na strychu przy otwartych oknach pod blaszanym dachem.

Należy zwracać uwagę na czas zbioru roślin w ciągu lata i w ciągu doby.

Rośliny zbiera się wtedy, kiedy się w nich gromadzi najwięcej substancji odżywczych: kwiaty — w początkach kwitnienia; liście — przed kwitnieniem lub na początku, oby substancje odżywcze nie przeszły do kwiatów i owoców; korzenie i bulwy roślin — na wiosnę i w jesieni (wiosną — póki zapasy zawarte w nich nie są jeszcze zużytkowane na wzrost rośliny; a jesienią — bo w czasie Jata w roślinach skupiły się zapasy na przyszłą zimę i wiosnę). Korę zbiera się na wiosnę w początkach krążenia soków, gdy się ona łatwo odrywa.

Kwiaty, liście, pędy trawiaste — zbierać należy przy suchej słonecznej pogodzie, gdy rosa obeschnie. Roślin wilgotnych zbierać nie należy.

Zbieranie roślin to bardzo interesujące zajęcie, szczególnie jeśli z kolegami zorganizujecie oddział poszukiwaczy surowców lekarskich. Nasiona i kłącza rzadko spotykanych ziół lekarskich (np. waleriany) należy wysadzać na działkach szkolnych lub koło swego domu, zakładając w ten sposób „ogródek aptekarski**.

209    14 ^— Siadami Robinson*