66367 Obraz (1164)

256

Powstawanie chlorku allilu w reakcji propenu z chlorem wydaje się niezgodne z ogólną wiedzą o chemicznych własnościach alkenów, bo przecież oczekiwaliśmy raczej przyłączenia chloru do podwójnego wiązania. Rzeczywistość jest zgodna z naszymi oczekiwaniami, ale tylko wtedy, gdy reakcja odbywa się w niezbyt wysokich temperaturach. W wysokich temperaturach, w jaldch często prowadzone są procesy przemysłowe, dochodzą do głosu nowe zjawiska i własności związków. W temperaturze 600°C, w jakiej prowadzona jest przemysłowa synteza chlorku allilu, produkt przyłączenia chloru jest nietrwały i jedyną reakcją jest chlorowanie w położeniu allilowym.

CH,=CHCH, + CI, ⁶°^S-°^C- CHj-CHCHjCl + HCI

Reakcja chlorku allilu z chlorem w wodzie prowadzi do l,3-dichłoro-2-pro-panolu. z którego przez hydrolizę otrzymuje się glicerynę:

OCHjCHCHjCl

OH

HOCH,CHCH,OH

OH

gliceryna

Synteza halohydryn

Halohydrynami nazywamy związki, zawierające atomy fluorowców i grupy wodorotlenowe w położeniu wicynalnym:

- C- C -

X =C1, Br

X OH

układ grup funkcyjnych w halohydrynach

Wspomniana wyżej reakcja chlorku allilu z chlorem w wodzie jest przykładem ogólnej metody syntezy halohydryn. Oprócz chloru można w tej reakcji używać bromu. Ubocznymi produktami, których powstawania nie można uniknąć przy syntezie halohydryn. są wicynalne dihalogenopochodne.

Mechanizm syntezy halohydryn polega na przyłączeniu kationu X* i utworzeniu jonu haloniowego (chloroniowego łub bromoniowego, rozdz. 6.5), który reaguje z wodą.

CHj-CHCH, + er -- CH3-CHCH3

Wm

kation chloroniowy

CHj-CHCH, + HjO —

CHj-CHCH,

I    I    ³

ci    oh

1 -chlor o-2-pr opanol

uproszczony mechanizm syntezy halohydryn (na przykładzie reakcji z propenem)

9.16. Metody syntezy fenoli

Fenol

Najstarszy sposób otrzymywania fenoli polega na ogrzewaniu mieszanin stopionych soli kwasów sulfonowych z NaOH. Jest ogólna metoda, ale rzadko obecnie stosowana.

C₆H_sS0₃Na + NaOH ³°°—- C₆H₅ONa + NaHS0₃

benzenosulfonian    fcnolan

sodu    sodu

Ograniczone zastosowanie w przemysłowej syntezie fenolu znajduje wspomniana wcześniej hydroliza chlorobenzenu (rozdz. 8.9).