62047 KI6

Zachowania parawerbalne. Koreańczycy lepiej znoszą chwile ciszy niż wielu cudzoziemców. Podczas rozmowy należy się spodziewać dość długich przerw między poszczególnymi wypowiedziami. Koreańscy negocjatorzy starają się nie przerywać drugiej stronie, gdyż uważają to za niegrzeczne. Podobnie negocjatorzy zza granicy, zanim coś powiedzą, powinni poczekać, aż partner koreański skończy swoją kwestię.

Zachowania niewerbalne

Otoczka przestrzenna. Należy zachowywać przestrzenny dystans między ludźmi w przybliżeniu o długości ręki.

Kontakt wzrokowy. Spodziewaj się umiarkowanego kontaktu wzrokowego. Większość Koreańczyków będzie ci patrzyło w oczy ¹ tylko przez połowę czasu trwania rozmowy. Unikaj bezpośrednich, ^natarczywych spojrzeń, gdyż mogłyby one sygnalizować złość lub wrogóść.

Dotykanie się. Z wyjątkiem podawania ręki, w kulturze koreańskiej dochodzi do stosunkowo niewielu kontaktów dotykowych z cudzoziemcami.

Gesty i mimika. Uśmiech może w Korei maskować niezgadzanie się z czymś albo złość. „Mowa ciała” jest ograniczona, sprowadza się do niewielkich, powściągliwych gestów. Unikaj zatem wymachiwania rękami i innych ekspresyjnych gestów.

Zachowania niedopuszczalne. Goście nie powinni wycierać nosa przy jedzeniu. Podczas posiłku lepiej jest pociągnąć nosem, a jeszcze lepiej — wyjść z pokoju i wydmuchać nos poza zasięgiem słuchu.

Protokół w biznesie

Wprowadzenie. W Korei wprowadzenie nie ma charakteru przypadkowego. Zaaranżuj oficjalne przedstawienie cię komuś, z kim chcesz nawiązać kontakt.

Ubiór. Obowiązuje ciemny garnitur, biała koszula i stonowany krawat.

Tytułowanie partnerów. U Koreańczyków po nazwisku następują na ogół dwa (czasami jedno) imiona. Do swojego kontrahenta zwracaj się po nazwisku, na przykład „panie [Mr.] Kim”. Aby okazać respekt

ludziom na wysokich stanowiskach, zastąp „pan” tytułem, na przykład „prezydencie Kim”, „dyrektorze Park”. Może się tak zdarzyć, że nigdy nie będziesz miał potrzeby użycia imion partnera.

Witanie się. Spodziewaj się ukłonu partnera i umiarkowanego kontaktu wzrokowego, a następnie zazwyczaj podania ręki. Odwzajemnij się ukłonem przed wymianą wizytówek.

Wymiana wizytówek. To bardzo ważny rytuał. Odbierz wręczaną ci wizytówkę obiema rękami. Podaj swoją prawą ręką, a gdy masz do czynienia z wysoko postawioną osobą — prawą ręką podtrzymywaną w łokciu ręką lewą. Przestudiuj wizytówkę drugiej osoby, a następnie włóż ją do portfelika na wizytówki zrobionego z dobrej skóry lub połóż przed sobą na stole.

Prezenty. Gdy spotykasz się z partnerem w jego biurze, a dopiero co przyjechałeś z zagranicy, zastanów się, czy ewentualnie nie przynieść prezentu. Gdy zostaniesz zaproszony do koreańskiego domu, koniecznie przynieś jakiś podarunek. Odpowiedni prezent to coś charakterystycznego dla twojego kraju lub regionu, jak również drogi koniak bądź whisky. Wręcz prezent obiema rękami. Obdarowany prawdopodobnie odłoży go na bok i otworzy później. Sam też odbierz prezent obiema rękami i rozpakuj później.

Wspólne posiłki. Podejmowanie partnera i bycie przezeń podejmowanym to istotna część procesu nawiązywania bliskich stosunków osobistych z koreańskimi kontrahentami. W przypadku mężczyzn rytuał picia alkoholu jest tradycyjnym sposobem poznawania partnera. Zwyczajowo pije się tu bardzo dużo, nawet aż do upicia się. Jak się wydaje, alkohol rozpuszcza sztywność i oficjalność, z którymi można się często spotkać w Korei Południowej podczas spotkań w interesach. Może być zatem dobrym rozcieńczalnikiem grząskich negocjacji.

W Korei nikt się nie spodziewa, że kobiety będą piły alkohol, U już z pewnością nie tego, że się upiją. Nieprzyłączenie się do męskiego rytuału picia może stanowić pewien handicap dla kobiet ■Umijących się robić interesy w tym kraju.

Mężczyźni, którzy nie chcą pić alkoholu, mogą się wymówić chorobą bądź względami religijnymi. Jeżeli tak postąpią, to mogą Jednak utracić szansę pogłębienia stosunków z koreańskimi partnerami 1 dowiedzenia się o nich czegoś więcej.

175