67239 lichtarski (135)

270 6. Podejiric dynamiczne do anyiwwa pneduęb»ontw«m

3) dziedzinę wiedzy ekonomicznej, zajmującą się badaniem prawidłowości zjawiska przepływu dóbr i informacji z tym związanych w gospodarce i jej podmiotach [1; 7, s. 14-16].

Podejście logistyczne zawiera się w położeniu akcentu na doskonalenie sterowania procesami przepływu produktów (zasada przepływu) w połączeniu ze stosowaniem orientacji systemowej (zasada ujęć całościowych). Główne zasady logistyki początkowo były realizowane w ramach koncepcji zarządzania materiałami (materiah management) i obejmowały tradycyjne zagadnienia usprawniania przepływu materiałów i produktów w obrębie przedsiębiorstwa, zmniejszenia zapasów materialnych (materiałów, produkcji nic zakończonej, wyrobów gotowych) oraz usprawniania procesów transportu wewnętrznego i magazynowania.

Rozwijana obecnie koncepcja „łańcucha dostaw" czy „łańcucha logistycznego" (supply choin management) zakłada integrację działań związanych z przepływem produktów poza przedsiębiorstwem. Oznacza to stosowanie odpowiednich narzędzi sterowania i regulacji przepływu na całej długości łańcucha powiązań w układzie dostawca - przedsiębiorstwo - odbiorca. Długość kontrolowanego łańcucha i jego struktura jest wyznaczana przez zasięg interesów przedsiębiorstwa oraz możliwości wpływania na zachowania partnerów gospodarczych i podejmowania działań integracyjnych. Nowoczesna logistyka opiera się zatem na zarządzaniu zintegrowanym [3, s. 127] i zmierza do optymalizacji systemów logistycznych jako całości przy wykorzystaniu zintegrowanych systemów informatycznych.

Rozszerzenie działań sterowania przepływem poza przedsiębiorstwo zbliża logistykę do podejścia marketingowego. Związki te znajdują szczególny wyraz w dwu rozwiązaniach o podstawowym znaczeniu:

1)    podporządkowaniu sterowania przepływem produktów celom marketingu sprzedaży.

2)    wykorzystaniu narzędzi marketingu zakupu do kształtowania i optymalizacji więzi z rynkiem zaopatrzenia.

Przyjmuje się zatem, że przepływ w całym układzie należy podporządkować osiągnięciu optymalnego poziomu obsługi odbiorców, a tym samym zapewnić maksymalizację nadrzędnego celu strategicznego przedsiębiorstwa (np. zysku, udziału w rynku) [12, s. 24-29]. Działania logistyczne mają więc podstawowe znaczenie w zwiększaniu skuteczności strategu rynkowych [8, s. 99].

Z kolei cele i zadania logistycznego modelu zaopatrzenia koncentrują się na uzyskaniu wysokiej sprawności i rytmiczności zasileń materiałowych przy minimalnych kosztach.

Systemowe porządkowanie przepływu produktów stosowane w logistyce osiąga się następującymi środkami

1)    identyfikacja struktury przepływu, a także granic systemów i podsystemów,

2)    rozpoznanie konfliktów i ich rodzajów w kanałach logistycznych i wewnątrz przedsiębiorstwa (sprzeczności celów, roli, władzy, komunikacji, kosztów) oraz ustalenie sposobów osiągania równowagi i kompromisów,

3)    upraszczanie przepływów z wykorzystaniem stabilizacji powiązań z kontrahentami i zmniejszeniem ich liczby.

4)    tworzenie zintegrowanej infrastruktury rzeczowej i informatycznej,

5)    wykorzystanie komputerów i modeli matematycznych do ewidencji, obserwacji i kontroli oraz sterowania przepływem złożonych i intensywnych strumieni produktów.

W sukurs podstawowej zasadzie logistycznej usprawniania przepływu przychodzą takie koncepcje zarządzania, jak: systemy produkcji i zaopatrzenia dokładnie na czas (just-in-time), systemy zarządzania jakością (ISO 9000, toto! ąuality management) czy system zarządzania „wyszczuplającego" (lean management).

Współczesny rozwój logistyki ma wiele uwarunkowań poznawczych i ekonomicznych. Do ważnych przesłanek można zaliczyć: 1) rozwój logistyki wojskowej, 2) postęp w technikach transportowych, magazynowych, pakowania i przeładunku, 3) rozwój informatyki i telekomunikacji. Wśród impulsów ekonomicznych należy wymienić globalizację rynku zbytu i zaopatrzenia oraz zjawiska koncentracji produkcji, jej specjalizacji i kooperacji Masowa produkcja skomplikowanych wyrobów (np. samochodów, sprzętu gospodarstwa domowego itd.) postawiła przedsiębiorstwa przed koniecznością rozwiązania problemów: 1) ograniczonych możliwości technicznych utrzymywania wielkich zapasów materiałów, części, podzespołów, wyrobów gotowych i wysokich kosztów z tym związanych. 2) synchronizacji dostaw wielu tysięcy komponentów w złożonych, wielopoziomowych układach kooperacyjnych. Problemów tych nie można było rozwiązać tradycyjnymi sposobami selektywnego podejścia do sterowania funkcją zaopatrzenia, produkcji i zbytu, jak również zamykania obszaru oddziaływania w granicach przedsiębiorstwa (bez ingerencji w kształtowanie powiązań z dostawcami i odbiorcami).

6.4.2. Struktura systemów logistycznych

Procesy i operacje logistyczne są realizowane w ramach systemów logistycznych; w ich klasyfikacji stosuje się kryteria o charakterze instytucjonalnym i funkcjonalnym [16, s. 85-90]. Według kryterium instytucjonalnego podstawą wyróżnienia jest rodzaj i liczba instytucji występujących w systemie. Z tego punktu widzenia wydziela się: 1) makrologistykę - czyli systemy o charakterze ogólnogospodarczym, 2) mikrologistykę — logistykę wewnętrzną pojedynczych instytucji np. przedsiębiorstwa przemysłowego lub handlowego, 3) metalogistykę - systemy tego rodzaju tworzą współpracujące z sobą podmioty gospodarcze, określane również nazwą kanałów logistycznych.

Pod względem funkcjonalnym w obrębie systemu logistycznego przedsiębiorstwa przemysłowego wyodrębnia się logistykę: zaopatrzenia, produkcji i dys-