67318 Scan25 (2)

. i

Geografia bezpieczeństwa obejmuje różne dziedziny (i dyscypliny) geografii w kontekście procesu szeroko rozumianego bezpieczeństwa, przy czym bezpieczeństwo to odnosi się do państwa (grupy państw), sojuszu, a więc dotyczy kreowania sytuacji, w której nie czuje się zagrożenia, a także mogą się one skutecznie przed zagrożeniami bronić i przeciwdziałać im. Zagrożenie jest tu więc elementem kluczowym, który trzeba permanentnie (w sposób ciągły) oceniać, aby określić stan bezpieczeństwa. Oznacza ono postrzeganie negatywnych zjawisk i tendencji, które są oceniane jako niekorzystne dla jego bezpieczeństwa i wymagają określonego przeciwdziałania.

2.1.5. Geografia bezpieczeństwa a inne nauki - związki i zależności

Zakres badań geografii bezpieczeństwa nie został dotychczas określony, gdyż pojęcie bezpieczeństwa ma różny wymiar, o czym była mowa wyżej. Zakres ten wynika częściowo z dokumentów formalnoprawnych, którymi są: polityka i strategia bezpieczeństwa narodowego, koncepcja strategiczna Sojuszu, konstytucja oraz inne dokumenty. Ogólnie jednak można przyjąć, że geografia bezpieczeństwa obejmuje wybrane elementy różnych dziedzin i dyscyplin naukowych, w tym w szczególności: nauk o Ziemi, nauk humanistycznych, ekonomicznych, prawnych, technicznych, wojskowych i wielu innych (tabela 2.1). Największy udział mają jednak nauki o Ziemi, zwłaszcza geografia i oceanografia. Spośród nauk technicznych, ważne miejsce zajmują geodezja i kartografia, informatyka (geomatyka) oraz telekomunikacja i transport, a spośród nauk społecznych - nauki o polityce, socjologia, etnologia. Geografia bezpieczeństwa, jak już wspomniano, obejmuje bardzo szeroki zakres wiedzy, bazujący na wielu dziedzinach i dyscyplinach naukowych. Ważniejsze z nich, których dorobek jest istotny dia rozważań na gruncie geografii bezpieczeństwa, przedstawiono w tabeli 2.1.

Spośród przedstawionych w tabeli 2.1 dziedzin i dyscyplin najszerzej w geografii bezpieczeństwa wykorzystane są obszary badań realizowane przez nauki o Ziemi (geografia, geologia, geofizyka i oceanologia), nauki społeczne (nauki o polityce, socjologia, etnologia), nauki techniczne (geodezja, kartografia, telekomunikacja, transport, energetyka, informatyka), nauki ekonomiczne (ekonomia,, gospodarka świata) i nauki wojskowe (strategia, taktyka, geografia wojenna, geografia wojskowa, siły zbrojne).

Zbieranie, opracowywanie i przedstawianie wyników analiz i badań nie jest możliwe bez wykorzystania takich nauk technicznych, jak: geodezja, kartografia, geomatyka, teledetekcja i fotogrametria. W oparciu o te nauki tworzone są różne systemy, dotyczące zbierania, przetwarzania i wizualizacji informacji o procesach społeczno-ekonomicznych, zwane systemami informacji przestrzennej.

Jak z powyższego wynika geografia bezpieczeństwa obejmuje wiele różnych dziedzin wiedzy, jednak określenie problematyki właściwej dla każdej z dyscyplin na potrzeby tejże geografii nie może być decyzją arbitralną. Kompetencje każdego z decydentów zawsze są ograniczone, co sprawia, że nie wszystkie problemy są dostrzegane. Poza zasięgiem tych kompetencji może znajdować się wiele problemów.

i iii*

Tabela 2.1

DZIEDZINY I DYSCYPLINY NAUKOWE MAJĄCE ZWIĄZEK Z GEOGRAFIĄ BEZPIECZEŃSTWA

JfcŁ.	Dziać	briny naukowe	Gałęzie naukowe	Dyscypliny naukowe
1		Nauki geologiczne		Geomorfologia
2				Geologia złóż kopalin
.3 4				Geofizyka ogólna
5				Geomorfologia
6				Klimatologia
7			Geografia fizyczna	Hydrografia
8				Geoekologia
9				Geografia zasobów naturalnych
10	Nauki			Geografia ludności
11	o Ziemi	Nauki	Geografia społeczno-	Geografia przemysłu
12	i środo-	geograficzne	-ekonomiczna	Geografia osadnictwa
13	wisku			Geografia transportu
14				Geografia rolnictwa
15				' Geografia regionalna Polski
16			Geografia regionalna	Geografia regionalna świata
17			Geografia polityczna
18				Kartografia geograficzna
19				Klimatologia
20			Hydrologia, meteorologia	Hydrologia
21				Meteorologia stosowana
22			Ochrona środowiska
23	Nauki biologiczne		Ekologia
24			Nauki o polityce
26			Etnologia
26	raauM społeczne		Socjologia
27			Kulturoznawstwo
28			Ekonomia
29	Nauki ekonomiczne		Gospodarka światowa
30			Planowanie gospodarcze
31			Prawo międzynarodowe
32	Nauki prawne		Prawo gospodarcze
33			Prawo morskie
34			Planowanie, zagospodarowanie przestrzenne i urbanistyka	Planowanie 1 zagospodarowanie przestrzenne
35				Geodezja podstawowa
36"			Geodezja i kartografia	Geomatyka
37				Teledetekcja
38	Nauki techniczne			Fotogrametria lotnicza
39			Energetyka
40			Transport
41			Telekomunikacja
42			Informatyka

51