67921 Zasady Wykładni Prawa L Morawski1

ROZDZIAŁ X

ZAKRES WYKŁADNI - WYKŁADNIA LITERALNA, ROZSZERZAJĄCA I ZWĘŻAJĄCA

1. Uwagi ogólne

Ze względu na zakres wykładni wyróżnia się następujące jej rodzaje:

—    wykładnię literalną (interpretatio dedarativa),

—    wykładnię rozszerzającą (intei-pretatio extensiva),

—    wykładnię zwężającą (interpretatio restńctiva).

Punktem odniesienia wspomnianego podziału jest wykładnia językowa. Wykładnia, której rezultat pokrywa się z rezultatem wykładni językowej to wykładnia literalna (szerzej por. rozdz. VI), Wykładnię literalną nasze sądy nazywają niekiedy wykładnią ścisłą, rygorystyczną lub dosłowną. Każda wykładnia, która daje wynik szerszy od wykładni językowej, to wykładnia rozszerzająca, natomiast każda wykładnia, która daje znaczenie węższe od wyniku wykładni językowej, to wykładnia zwężająca. To rozumienie pojęć wykładnia literalna, zwężająca i rozszerzająca zdecydowanie dominuje w naszym orzecznictwie i doktrynie. Do takiego rozumienia pojęć wykładnia rozszerzająca i zwężająca odwołuje się na przykład TK w orzeczeniu z 28 czerwca 2000 r. (K 25/99, OTK 2000/5/141): „Interpretator związany jest językowym znaczeniem tekstu prawnego, znaczenie to stanowi zawsze granicę dokonywanej przez niego wykładni. W pewnych szczególnych sytuacjach rola wykładni funkcjonalnej nie będzie jednak ograniczać się wyłącznie do roli dyrektywy wyboru jednego ze znaczeń językowych, ale może tworzyć swoiste, różne od alternatyw języ-

c ■    191 ias