68658 IMG 34 (4)

202 • Kandaules

sem Rzymianie utożsamiali k. z —* muzami. Ich imiona poświadcza Liwiusz Andronikus (ok. 284-ok. 204 p.n.e.) w swoim „tłumaczeniu" na jęz. łac. —> Odysei Homera: „Vi-rum mihi, Camena, insece versutum” - „Męża, mi, Kameno, opiewaj przebiegłego”. Patrz także Karmenta. Kandaules, król Lidii (kraina na zach. wybrzeżu Azji Mniejszej), ostatni z potomków —> Heraklesa, Heraklidów. Kapaneus, syn Hipponoosa i Astynome, jeden z wodzów wyprawy —> siedmiu przeciw Tebom. —» Zeus raził go piorunem, ponieważ chwalił się, że nawet bóg nie przeszkodzi mu w zdobyciu Teb. Jego żona —» Euadne rzuciła się na płonący stos, gdzie leżało ciało męża. Epizod ten opisuje Eurypides w Biagalnicach. Patrz także Adra-stos.

Kapitol, jedno z siedmiu wzgórz, na których leży Rzym, centrum kultu trzech wielkich bogów rzymskich: —»Jowisza, —»Junony i —>Minerwy, tzw. trójcy kapitolińskiej. Zwycięscy wodzowie po zakończeniu bitwy i powrocie do kraju zawsze składali owej trójcy dziękczynną ofiarę; podobnie czynili inni: urzędnicy, dowódcy, konsulowie rekrutujący żołnierzy itd. Na K. w skarbcu świątyni Jowisza Najlepszego Największego znajdowały się Księgi sybiliń-skie. Patrz także Fortuna, Karmenta, Kastor i Polideukes, Mens, Pluton, Romulus, Saturn, Sybilla, Tarpeja, Wulkan, Zeus.

Karmenta, pierwotnie rzymska bogini urodzin, później jedna z—> kamen. Rzymska bogini śpiewu i wieszczenia. Legenda mówi, że z -»Merkurym miała syna —> Euandrosa. Założył on w Lacjum pierwszą osadę - Pallantium, w tym miejscu założono później Rzym. W styczniu obchodzono jej święto Carmentalia, w którym uczestniczyły kobiety. Na -> Kapitolu dedykowano K. świątynię. Patrz także Hermes.

Karpo, jedna z -> hor, bogini jesieni.

Kasandra, piękna córka króla trojańskiego -» Priama i —» He-kabe. Zakochany w niej —> Apollo ofiarował K. dar wieszczenia w zamian za obiecaną miłość; gdy jednak odrzuciła zaloty boga, ukarał ją w ten sposób, że nikt nie wierzył w jej przepowiednie. Jedna z przepowiedni dotyczyła brata K. -»Parysa, który miał przynieść zagładę —»Troi. K. bezskutecznie przekonywała Trojan, by nie wprowadzali do miasta drewnianego konia (-> koń trojański), nikt jej nie słuchał. Po wojnie trojańskiej została branką greckiego wodza -» Agamemnona, któremu urodziła bliźniaki: Tele-damosa i —> Pelopsa. Mimo próśb wieszczki wódz —»Acha-

Mnlejwy

zmusza

Si; do oddania

palladium

jów wróci! do —> Argos, gdzie zginą! z ręki Klitajmestry i jej kochanka —> Ajgistosa. K. z dziećmi spotka! ten sam los. Jej grób pokazywano w Mykenach, w pobliżu Amyklai (w Lakonii), gdzie znajdowata się jej świątynia. W Lakonii czczono ją jako Aleksandrę. Historię K. znamy z eposów Homera, z Orestei Ajschylosa (z pierwszej części, 458 p.n.e.) oraz z tragedii Eurypidesa Trojanki (415 p.n.e.). Aleksandryjski poeta Likofron (III w. p.n.e.) napisat o K. epopeję Aleksandra. • Wizerunek wieszczki przetrwa! do naszych czasów w postaci malowideł wazowych, obrazów (Ajas i Kasandra PR Rubensa, 1616, Liechtenstein Museum, Wiedeń), dziel poetyckich (F. Schiller, wiersz Kasandra, 1802) i innych prac. Patrz także Ajas Mały.

Kasjopeja (tac. Cassiope, Cassiopeia), matka —> Andromedy, żona króla Etiopii —> Kefeusa. Przechwalała się, że jej córki są piękniejsze niż —»nereidy. Te poskarżyły się —»Posejdonowi, który zesłał na Etiopię morskiego potwora. Kraj można było uratować, składając ofiarę z Andromedy; w ostatniej chwili królewską córkę uratował —> Perseusz, po czym pojął ją za żonę. Po śmierci K. i Kefeus znaleźli się wśród gwiazd: świecą jako gwiazdozbiór na Drodze Mlecznej.