70138 wstęp do teorii polityki img 115

123

system polityczny, korzystając /. poparcia politycznego, dokonuje konwersji żądań, w celu utrzymania długoterminowej stabilności. Otoczenie zewnętrzne systemu politycznego tworzą inne systemy polityczne w środowisku międzynarodowym²¹.

Podejście funkcjonalno-systemowe znalazło oddźwięk także wśród badaczy stosunków międzynarodowych. Tą drogą podążył np. Gcorge Modelski-. Założy! on, żc jeżeli system polityczny jest podsystemem systemu społecznego, to polityka zagraniczna jest podsystemem systemu politycznego. Działanie systemu polityki zagranicznej opisał posługując się aparatem pojęciowym stworzonym przez Parsonsa: ci, którzy zajmują się polityką zagraniczną, znajdują się w kluczowym punkcie przecięcia, gdzie Zadania wysuwane przez społeczność na wejściu impuls) są przetwarzane w działania (outputs). Modelski zdefiniow-ał politykę zagraniczną państwa jako system działania społecznego (system of actńities; social action) rozwijany przez społeczeństwa w celu zmiany zachowania innych państw oraz adaptowania swoich własnych działań do środowiska międzynarodowego²’.

2. Rodzaje funkcji polityki zagranicznej państwa

Zakończenie zimnej wojny oraz przyśpieszenie procesu globalizacji skłoniło niektórych badaczy do ogłoszenia końca westfalskiego systemu międzynarodowego, Państwo wydziedziczone z władzy przez globalne siły rynkowe miało już nie być w sianie wypełniać swoich funkcji²¹. Diagnoza ta odnosiła się także do działalności państwa w sferze polityki zagranicznej.

Proroctwa te okazały się przedwczesne: państwo pozostało głównym, choć już nie jedynym aktorem na arenie międzynarodowej. Nie zanikły także funkcje polityki zagranicznej, rozumianej jako polity czna strategia prowadzona przez niezależne jednostki państwowe na arenie międzynarodowej. Niezaprzeczalnie jednak dokonały się pewne zmiany, które miały wpływ na sposób prowadzenia polityki zagranicznej na tyle duży, by niektórzy badacze wysunęli propozycję zmiany samej

²¹ Zob. David Easton, A Frameworkfor Polirical Awiysis, Englewood Cliffc: Prcnticc Hail, Ino. 1960 lub The Analysis of Political Sfrucltrre, New York: Routledge 1990.

ⁿ George Modelski, A Theory ofForeign Policy, London: Pall Mail Press 1962, s. 3.

³ⁱ Podobny model przyjęło także wielu innych badaczy, np. Karl W. Dcutsch opisał proces podejmowania decyzji w polityce zagranicznej jako mechanizm przetwarzający dostarczane z. zewnątrz informacje i doświadczenia (intahe)vr działania i informacje wychodzące {oulpitt). Zob. Karl W. Deutsch, The Analysis of International Relations, Englewood Cliifs: Prcnticc Hall, Inc. 1968, s. 101 104. James Rosenau wypracował koncepcję linkage. czyli jakiejkolwiek powtarzającej się sekwencji zachowań, mającej początek w jednym systemie i wywołującej reakcję w innym. Linkage łączy „wejścia” i „wyjścia", zaś polityka zagraniczna to tc „wyjścia bezpośrednie", które zmierzają intencjonalnie do uzyskania odpowiedzi w innym systemie. Kenneth Waltz opisuje stosunki międzynarodowe jako system złożony ze struktury i działających aktorów, Zob. Kenneth Waliz, 'Iheory of International Po/rńcr.New Yotk: Random Housc 1979.

³⁴ Zob. np. niewesołe prognozy dotyczące strwerenności państwa narodowego [w:] Benjamin R. Barber, DżihadkontraMcŚntiat, Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MI.'ZA S.A. 2000.