VP odpowiednich warunkach (temperatura, ciśnienie, katalizator) alkeny ulegają reakcji pollmery^n
n CH, • CHj monomer
I- CH, - CH, polimer
Metody otrzymywania alkenów: i) odwodnienie, czyli eliminacja wody z alkoholu:
CH. - CH. - CH. — OH
AljO,
ogrzewanie
Al,0.
ogrzewanie
♦ CH -CH-CH, + H.O
* CH, - CH - CH - CH, + H,0
FUniinacją nazywamy proces polegający na oderwaniu od sąsiadujących atomów węgla dwóchato mów lub grup atomów bez zastąpienia ich innymi podstawnikami, w wyniku czego rośnie krotność i wiązania lub - gdy odrywamy od atomów, które nie .sąsiadują ze sobą - powstaje związek cykliczny.
I Reakcja eliminacji przebiega zgodnie z regułą Zajcewa.
I Reguła Zajcewa atom wodoru odrywa się od atomu węgla związanego z mniejszą liczbą atomów j I wodoru.
b) eliminacja halogenowodoru z raonohalogenopochodnej w środowisku alkoholowym, np.
CH, - CH,-CH-CH,+ KOH alkohol—^ CH, _ CH « CH - CH,+ KCI + H,0
a
ettminacja zgodnie z (egidą Zajcewa
c) eliminacja cząsteczki halogenu X, z dihalogenopochodnej, np.
CH, - CH - CH, + Zn --» ZnCl, + CH, - CH - CH,
O Cl
Mkadk-ny to związki, w cząsteczkach których występują dwa wiązania podwójne. W zależności od wzajemnego ułożenia (rozmieszczenia) wiązań podwójnych względem siebie wyróżnia się alkadicny posiadające w cząsteczce:
a) wiazania w układzie skumulowanym (sąsiadują ze sobą)
b) wiązania w układzie sprzężonym (rozdzielone jednym wiązaniem pojedynczym)
\ /
UW Km
V „ \ \ /
C-C-C-C-C-C
/ l \ \ \ \
Alifatyczne alkadtcny tworzą szereg homologiczny o wzorze Cll^. Podobnie )ak alkeny, są aktywne chemicznie l biorą udział w reakcjach addyc)l. Właściwości chemiczne ściśle wiążą się z układem wiązań występującym w cząsteczce alkadlenu, np. przy układzie Izolowanym każde z wiązań zachowuje właściwości takie jak wiązanie podwójne w alkenach.
Wśtńd alkadlcnów znaczenie przemysłowe posiada:
2-mctylobut-l ,3-dien (Izoprcn)
2-chlorobut-l ,3-dlcn (chloropren)
Mklny to węglowodory łańcuchowe, w których cząsteczkach występuje Jedno wiązanie potrójne między atomami węgla: - C ■ C —
stan hybrydyzacji orbitali wa- | łcncyjnych atomów węgla połączonych wiązaniem potrójnym |
krotność wiązania pomiędzy atomami węgla |
długość wiązania] potrójnego węgiel-węgiel |
energia wiązania 1 potrójnego \ węglcl-węgicl \ |
sp |
1 jedno wiązanie potrójne, pozo-| stałe to wiązania pojedyncze |
1 120 pm |
1 829 kj/mol |
Afldny tworzą szereg homologiczny o wzorze CnHto_,.
Pamiętając, że na wiązanie potrójne składa się zawsze jedno wiązanie mocne o i pozostałe dwa słabe tt. wnioskujemy, żc wiązania n ulegają łatwo rozerwaniu podczas reakcji chemiczne). Ten fakt decyduje o dużej aktywności alkinów. Charakterystyczną cechą alkłnów jest zdolność do reakcji addycji i polimeryzacji.
Addycja wodoru
Węglowodory
189