70911 P1060883 (2)

_________ Klucz do ćwiczeń

6.    (») - tworzy wolacz Ip rzeczowników żeńskich z mianownika lp przez zamianę

końcowego -a na -o,

(b)    - tworzy narzędnik Im rzeczowników z celownika Im przez zamianę końcowego

-om na -ami:

(c)    - tworzy wolacz Im rzeczowników i przymiotników jako tożsamy z mianownikiem

Im: tworzy też biernik liczby mnogiej rodzaju niemęskoosobowego rzeczowników i przymiotników jako tożsamy z mianownikiem Im;

(cl) - tworzy dopełniacz lm rzeczowników żeńskich z mianownika liczby pojedynczej przez usunięcie końcowego ■«; tworzy też dopełniacz Im rzeczowników nijakich z mianownika liczby mnogiej przez usunięcie końcowego -a;

(e)    - tworzy mianownik Ip ż przymiotników z mianownika lp m przez zamianę

końcowego -y na -a;

(f)    - tworzy formę typu „czytasz" z formy typu „czyta" przez dodanie -sz.

7.    (1) z formy typu „czyta": -nie -* -nij

(2)    z formy typu „czyta": X-e. X*i, X-y -* X

(3)    z formy typu „czyta". X -> X-j

8.    (a) - ciągnij, chudnij.

(b) - pisz, szalej, rysuj, szyj, pal, susz',

(c)    - czytaj, daj,

(d)    - suń, dmij, chciej, umiej, jedz, rób, sądź, śpij, nuiót, miej.

Reguła (3) pasuje do każdej formy typu „czyta”, do której nie pasują reguły (1) ani (2). W konsekwencji formę typu „czytaj" zawsze można utworzyć w ostateczności za pomocą reguły (3). czasem poprawnie (np. czytaj, daj), czasem nie (np. *maj zamiast miej).

9.    Dopełniacz liczby pojedynczej rzeczowników męskich jest często oparty na innym temacie fleksyjnym niż mianownik, dziedziczonym przez pozostałe przypadki. Wśród rzeczowników męskorzeczowych dochodzi problem wyboru końcówki -a lub -u, którego me rozstrzygają żadne dostatecznie ogólne i pewne kryteria. Biorąc pod uwagę dodatkowo wygodę użytkowników słownika, postanowiono D lp m podawać zawsze jako formę najbardziej instiuktywną dla odmiany rzeczowników męskich.

Do rozdziału 13

1.    Słowotwórcze: do-, prze-, anty-, hiper- i wiele innych. Fleksyjny: naj- (o ile stopniowanie traktować jako operację fleksyjną, a nie słowotwórczą).

2.    Zdań takich jest 24, a najbardziej naturalny szyk ma: Wpłynąłem na przestwór suchego oceanu. Wskazówka: zauważ, że dozwolona jest każda permutacja składników suchego przestwór oceanu, byleby bezpośrednio przed nią znajdowało się słowo na. Takich permutacji jest 6 (3! - trzy silnia), a każda z nich otwiera 4 miejsca dla słowa wpłynąłem (przed słowem na oraz po słowach: suchego, przestwór, oceanu).

3.    Zgodnie z tradycją spójniki BOWIEM i ZAŚ powinny być używane wewnątrz zdania podrzędnego, np. po jego pierwszym lub drugim składniku, por. Biel zajmuje szczególną pozycję wśród wszystkich barw, jest ona bowiem bliska absolutu, Rzeka została daleko za wzgórzami, tu zaś płynął tylko strumyk kręty. W praktyce często spotyka się je między zdaniami składowymi, Najczęściej jednak - o czym milczą wydawnictwa poprawnościowe - spójniki te występują nie w zdaniu składowym ani przed nim, lecz w zdaniu samodzielnym, nawiązującym do poprzedzającego kontekstu.

4.    Zaimek pytajny zwykle znajduje się na początku zdania, np Kiedy wrócisz⁷ Nie jest to reguła, lecz tendencja, por. A ty kiedy wrócisz?, a nawet A ty właściwie wrócisz kiedy⁷

5.    (a) Por. Tylko Jan siedział i Jan tylko siedział, (b) Por. attachź kulturalny i kulturalny attachó.

6.    Nasza klasa. (Tl)

W naszej klasie (T2) są ławki (R2).

Przy ławkach (T3) stoją krzesła (R3).

Na krzesłach (T4) siedzą uczniowie (R4).

Uczniowie (T5) piszą wypracowanie (R5).

Wypracowanie (T6) jest o naszej klasie (R6).

7.    Nasza klasa

W naszej klasie są ławki.

Przy ławkach stoją krzesła.

Na krzesłach siedzą uczniowie.

Uczniowie piszą wypracowanie.

Wypracowanie jest o naszej klasie.

8.    Pytania do zdań B2 i B3: Co jest czynne do 15:00?, W jakim stanie są kasy do 15:00?