71283 skanowanie0010 (20)

57

BUDOWA I ROLA OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO CZŁOWIEKA

Rysunki

Międzymózgowie

Śródmózgowie

Most

Rdzeń przedłużony

Bruzda środkowa

(Rolanda)    Ośrodki czuciowe

Ośrodki ruchowe ciała    ,    (patrz niżej)

Rejestrowanie położenia ciała

Ośrodek ruchowy mowy

Bruzda boczna (Sylwiusza)

Inleiprelacja ^Wrał"^,ia „    _A ¹ wzrokowe

Czytanie    wrażeń

wzrokowych

Rozmieszczenie wybranych ośrodków w korze mózgowej

Część		Budowa		Funkcje
	Kresomózgowie	Największa część ludzkiego mózgu. Stanowią ją dwie pofałdowane półkule mózgowe, w których można wyróżnić komory zaopatrzone w pęczki naczyń krwionośnych wydzielających płyn mózgowo-rdzeniowy. Powierzchnia zewnętrzna kresomózgowia, tzw. kora, to istota (substancja) szara (o grubości 1,5-5 mm w zależności od okolicy półkuli) zbudowana z kilku miliardów komórek nerwowych. Pod nią znajduje się istota biała, zbudowana z pęczków włókien nerwowych. Wzory sfałdowań kory są stałe. Obie półkule połączone są spoidłem wielkim		*    Ośrodek wyższych czynności nerwowych (pamięć, interpretacja zjawisk, kojarzenie) *    Główny ośrodek odbiorczy bodźców zmysłowych *    Określone miejsca w korze odpowiadają określonym funkcjom. Większość funkcji ma ośrodki w obu półkulach, ale niektóre są regulowane tylko w jednej półkuli mózgowej
	<o o W) NI 'O	Wzgórze	Grube ściany komory międzymózgowia, zbudowane z istoty szarej rozdzielonej istotą białą na szereg skupień	*    Ośroc (infon węchc *    Ośroc *    Ośroc	tk przekaźnikowy impulsów zmysłowych nacje dotykowe, bólowe, termiczne oraz we) ci aktywności mięśniowej i gruczołowej ci wielu reakcji emocjonalnych
<D O W) N 'O	a N §	Podwzgórze	Obszar w dolnej części komory międzymózgowia, zbudowany z istoty szarej tworzącej liczne skupienia. Zbiegają się w nich drogi nerwowe z (oraz do) pozostałych części mózgu, narządów węchu i smaku	*    Ośroc wy, p ciśnie zapob obniż *    Wytw	ci regulujące sen, pragnienie, popęd płcio-acę przewodu pokarmowego, pracę serca, >ie krwi, temperaturę ciała (przednia część ega podnoszeniu się ciepłoty, a tylna - jej niu) arzanie hormonów (patrz str. 66)
s	Śródmózgowie	Wąski kanał centralny z płynem mózgowo-rdzeniowym otoczony grubymi ścianami zawierającymi ośrodki odruchowe i główne szlaki nerwowymi. U człowieka ś. jest znacznie mniejsze niż u kręgowców niższych, u których spełnia funkcję ośrodka ostatecznej koordynacji		* Czynt wych słuchc przed	ościowa koordynacja impulsów wzroko-;np. zwężanie źrenicy w silnym świetle), wych, statycznych i przekazywanie ich do ńej części mózgu oraz do móżdżku
	Móżdżek (tyłomózgowie)	Dwie półkule połączone tzw. robakiem. Kora móżdżku to ciała komórek nerwowych (istota szara). Poniżej znajduje się istotaa biała -włókna nerwowe komunikujące się z rdzeniem przedłużonym i wyższymi częściami mózgu		*    Reguł *    Kiero *    Modu półku	acja i koordynacja skurczów mięśni vanie odruchami równowagi owanie impulsów przewodzonych do mózgowych
	Most	Gruby pęk włókien, przewodzący impulsy z jednej półkuli móżdżku do drugiej		* Umoż i lewe	liwienie koordynacji ruchowej prawej i części ciała
	Rdzeń przedłużony (zamózgowie)	Wąski kanał centralny z płynem mózgowo-rdzeniowym, otoczony ścianą zbudowaną z istoty białej (włókna neuronów) i z istoty szarej skupionej w ośrodki nerwowe		*    Przewodzenie impulsów od mózgu do rdzenia i odwrotnie *    Regulacja czynności odruchowych, jak np. praca, serca, oddychanie, połykanie, wymioty, kasze), czkawka, rozszerzanie i kurczenie naczyjń krwionośnych
Rdzeń kręgowy		Część wewnętrzna o przekroju poprzecznym w kształcie motyla utworzona jest z istoty szarej zbudowanej z neuronów. Część zewnętrzna to istota biała. Włókna podzielone są na szlaki (pęczki) spełniające podobne funkcje: szlaki wstępujące (przewodzące impulsy do mózgu) i szlaki zstępujące (przewodzące impulsy z mózgu do efektorów). Przez środek istoty szarej przebiega wąski kanał wypełniony płynem mózgowo-rdzeniowym		*    Przewodzenie impulsów z oraz do mózgu *    Ośrodek odruchów

o

£

T3

C

D

Uh

O

£

15

N

(0

•a

<u

c

.5

a

i