Podrząd: Adephaga Podrząd: Polyphaga
- heteronomiczna metameria, dwuboczna symetria
- ciało często pokryte pancerzem stanowiącym szkielet zewnętrzny (exoskeletoń)
- w rozwoju występuje metamorfoza
- ciało segmentowane (podzielone na tagmy: najczęściej na tagmę głowową
(i cephalon), tułów ( thorax) i odwłok ( abdomen)- niektóre tagmy mogą ulegać zlewaniu)
- szkielet zewnętrzny możemy podzielić na: płytki grzbietowe płytki
brzuszne ( sternity) i boczne (pleuryty)
- pancerz jest wytworem oskórkowym (kutykulamym) i zbudowany jest głównie z chityny (wyróżniamy 3 warstwy: od zewnątrz : epexocuticula, endocuticula)
- wymiana starego pancerza na nowy nosi nazwę wylinki ( )
- jama ciała jest typu mixocoeloma czyli mieszana (pierwotna i wtórna)
- u stawonogów lądowych najczęściej występują cewki Malppighiego jako narząd wydalniczy, u wodnych różnego rodzaju gruczoły (czułkowe, szczękowe, biodrowe, skorupkowe itp.)
- układ krwionośny otwarty
- serce ma charakter tętniczy
- u tchawkodysznych układ krążenia zredkowany
- układ oddechowy: a) skrzela (u skorupiaków), b) tchawki (wije, owady), c)skrzelotchawki (wodne larwy owadów), d) płucotchawki (pajęczaki), e) oddychanie całą powierzchnią ciała
- układ nerwowy typu drabinkowego (u owadów zwoje często ulegają zlewaniu i
tworzą wtedy: protocerebrum, deutocerebrum i )
- głównie formy rozdzielnopłciowe czasem obojnaki (Cirripedia)
3