71980 skanowanie0004

44

45

przetwarzania odebranego z zewnątrz sygnału, niektórzy badacz nazywają je informatorami trzeciorzędowymi (informatorami l rzędu). W przypadku informatorów I rzędu takich jak hormon steroidowe, hormony tarczycy, retinoidy i witamina D₃, czynhjl transkrypcyjne pełnią jednocześnie funkcje swoistych receptoróv (patrz niżej). •

Tabela 2. Przykłady informatorów II rzędu i aktywowanych przez nie kina' białkowych.    ■' * •

Informator II rzędu	Kinaza
Ca^2*	Kinaza zależna od Ca^2+/CaM
CAMP	Kinaza A
cGTP	. Kinaza G
Diacy log li cerol	PKCa, 0 ) y
Kwas araehidonowy	PKCcr, fiiy ■
Trifośfóran
fosfatydyloińozytolu	PKC ę
Ćeramidy	Kinaza zależna od ceramidów

Czas wystąpienia efektu fizjologicznego od momentu utwo*j rżenia kompleksu ligand-receptor może być różny i zależy od rodzaju zapoczątkowanych reakcji. Jeżeli efekt fizjologiczny jest uwarunkowany prostą reakcją, np. otwarciem kanałów jonowych, może on wystąpić nawet po kilku ma. Z drugiej strony, efekty fizjologiczne uwarunkowane np. syntezą nowych białek mogą wystąpić dopiero po kilku godzinach lub nawet po kilku lub kilkunastu dniach.

SPOSOBY PRZEKAZYWANIA SYGNAŁÓW PRZEZ RÓŻNE RODZAJE RECEPTORÓW

Jak już wspomniano, przedstawiony powyżej sohamat przekazywania sygnałów do komórki traktować należy jodynie jako uogólnienie i nie pasuje on idealnie do wszyatkloh typów receptorów. Podstawowe różnice pomiędzy głównymi grupami reooptorów dotyczą ich budowy, miejsca lokalizacji w komórce, sposobu trnnsdukojl

aygnału przez błonę, udziału różnych informatorów II rzędu (lub ich kruku) i, w konsekwencji, aktywacji różnych kinaz i/lifb fosfataz białkowych oraz różnych czynników transkrypcyjnych.

Receptory błonowe

Głównymi typami receptorów występujących w błonach)? komórkowych są receptory tworzące jednocześnie kanały jonowej mwptory zależne od białek G, receptory zależne od kinaz tyrózyj nowych oraz receptory posiadające aktywność kinazy serynowó^i łreoninowej.

itoceptory tworzące kanały jonowe

Są to receptory zbudowane z jednego lub wielu łańcuchów białkowych, których domeny zewnątrzbłonowe wiążą ligand, a domeny śródbłonowe tworzą ściany kanału jonowego. Wykorzystują one najprostszy sposób przeniesienia sygnału do komórki. Po /wiązaniu informatora | rzędu dochodzi do zmiany ich konformacji, ro prowadzi dó otwarcia kanałów i przechodzenia odpowiednich Jonów zgodnie z gradientem stężeń (Ryć. 3).

Ilyo. a. lehamat funkejonowanli I priykłldy ranapiortiw twownoyeh J»dno* imiilnlo kanały jenowa. OAtlA, kwaa yamlnamaalowy.