72156 IMGs54

t dwie godziny i odbywają się przez około pół roku. W spotka-■nch tydi NmMtotczy doświadczona nauczycielka przedszkola bądź surdo-logapeda. Przygotowane w takich warunkach dziecko niesłyszące może po ^Hl(|pWnhn czasie codziennie uczęszczać do masowego przedszkola na mmm hsddóego czasu Zaleca się wtedy także matce dziecka z uszkodzo-duchem. aby uczestniczyła jako pomoc w grupie przedszkolnej, ułatwiając do bądź co bądź niezwyczajnej sytuacji, jaką stanowi przed-szczególnie w początkowym okresie, także i dla dziecka słyszącego.

W toku tych spotkań odbywają się pierwsze ćwiczenia artykula-c y j a e pod fachowym okiem nauczycielki przedszkola bądź surdologopedy. Tego rodzaju forma organizacyjna pracy nad rozwojem dziecka niesłyszącego BfeifcffiSa Ldwe - jest możliwa do zrealizowania tylko w bardzo dużych MimtodL z uwagi na konieczność zgromadzenia odpowiedniej grupy dzieci i uszkodzonym słuchem uczestniczących w tych spotkaniach.

Grapa wymienna. Wyróżnia się trzy formy pracy grupy wymiennej. Są to tzw grupy ruchome, stacjonarne oraz grupy wymienne z włączeniem matki dziecka⁰'⁵ Ta forma organizacyjna powstała w Holandii i przeniknęła z koki do innych krajów.

O wymiennej grupie ruchomej mówimy wtedy, kiedy można zebrać dzieci niesłyszące na kilka godzin, raz w miesiącu bądź częściej, w jednym, odpowiednio do tego celu przygotowanym miejscu. Dzieci w tym samym dw wracają do domu. który nie powinien być zbyt oddalony od miejsca pwwdzrm i zajęć.

O wymiennej grupie stacjonarnej mówimy wtedy, kiedy mini-■mb 4 do 6 dzieci w wieku od 2 do 4 lat na czas od sześciu do czternastu dni poebywa w ośrodku szkolno-wychowawczym dla dzieci niesłyszących, w znajdującym sto przy on przedszkolu specjalnym.

i Trzecia forma uwzględnia dodatkowo pobyt dziecka w przedszkolu dla •noszących razem z matką.

HHmfcmpMBDWMtta grap wymiennych - podkreśla Breiner - jest uzu-wychowana w domu rodzinnym; praca w grupie pozwala glMHhHmc się matki od codziennych problemów i kłopotów środowiska i możność doświadczenia w przedszkolu specjalnym optymal-sposobów wpływania na rozwój dziecka, szczególnie jego ^HHMKpHgMMgnm sobie metod i środków pracy z dziec-Jpapttoje zarówno wiedzę teoretyczną, jak i praktyczną, dziecko z kolei może wyjść z izolacji, w jakiej się znajduje, zaś surdopedagog ma okazję ocenić postępy procesu socjalizacji, jego efekty i wpływać na ten proces); daje możność przedyskutowania z rodzicami prawidłowych oraz niekorzystnych, nieskutecznych sposobów wychowania, w wyniku których obserwuje się u dziecka objawy niewłaściwych wpływów wychowawczych (w postaci np. konsekwencji nadmiernej opieki, zaniedbań wychowawczych) i pozwala próbować zmieniać ten stan rzeczy; wreszcie stwarza możliwość przeżywania przez dziecko sytuacji wychowawczych typowych dla przedszkola, co później ułatwi mu adaptację do warunków społeczno wychowawczych, z chwilą wstąpienia do szkoły. Surdopedagog ma ponadto okazję sprawdzenia i uzupełnienia ustaleń diagnozy, szczególnie pod względem pedagogicznym, psychologicznym i socjologicznym i wykorzystania tych ustaleń w pracy domu z dzieckiem¹³⁵.

Powszechne stosowanie w praktyce grup wymiennych jest jednak niełatwe z uwagi na konieczność rozporządzania fachowym personelem, odpowiednimi pomieszczeniami oraz przezwyciężenia oporów i różnego rodzaju zastrzeżeń ze strony rodziców dziecka.

Wczesne wychowanie w domu rodzinnym dziecka z uszkodzonym słuchem, a później różne formy organizacyjne pracy z tym dzieckiem, mają na celu m.in. przygotowanie do kolejnego etapu, jakim jest przedszkole integracyjne, masowe bądź specjalne, a następnie klasa zerowa. Kończy ona pracę wychowawczą w okresie przedszkolnym.

Jedną ze współczesnych koncepcji przedszkola jest tzw. przedszkole rodzinne¹³⁶. Obejmuje ono grupę wychowawczą do 8 dzieci, prowadzoną przez fachowo przygotowaną matkę. W szkolnictwie dla dzieci z uszkodzonym słuchem rozwiązanie to ma stosunkowo małą szansę realizacji. Poza wielkimi ośrodkami miejskimi często nie ma odpowiednio licznej grupy dzieci niesły-szących. Z kolei zaś nawet jedno dziecko niesłyszące w grupie dzieci słyszących wymaga dodatkowych, specjalistycznych kwalifikacji ze strony prowadzącej przedszkole „matki”. Najbardziej popularnym rozwiązaniem jest umieszczenie dziecka z uszkodzonym słuchem w przedszkolu masowym (wyżej wymienione problemy są oczywiście nadal aktualne); lepiej, jeżeli przedszkole to jest tzw. przedszkolem integracyjnym, zapewniającym fachową pomoc dziecku i nauczycielce przedszkola. Rozwiązanie ostateczne, to umieszczenie dziecka w przedszkolu specjalnym. Umieszczenie

Tamże, s. 80-81.

Patrz np.: Cz. Kupiiiewicz, Szkolnictwo.., s. 30.

121