72257 PrepOrg cz I8

- 38 -

do pomiaru, można stosować rotaraetry. W wypadku gazów korodujących używa się szklanych fleometrów wypełnionych cieczą, w której gaz nie ulega absorpcji. Przed płuczką (e), w której absorbuje się gaz umieszcza się naczynie bezpieczeństwa (d) o objętości umożliwiającej pomieszczenie, w razie potrzeby, całej cieczy z płuczki (e). Sytuacja taka może się zdarzyć, jeżeli w przewodzie doprowadzającym gaz spadnie ciśnienie na skutek zbyt powolnego jego przepływu w stosunku do szybkości absorpcji lub całkowitego przerwania przepływu gazu. Naczynie bezpieczeństwa (d) (może to być również płuczka, o objętości równej płuczce e) powinno zabezpieczyć przed możliwością dalszego cofnięcia się cieczy. Dlatego rurki doprowadzające gaz powinny być umieszczone Jak na rysunku. Jeżeli ciecz nasycana ma niską temperaturę wrzenia lub nasycać należy w podwyższonej temperaturze, płuczka (e) powinna być zaopatrzona w sprawnie działającą chłodnicę zwrotną. Za płuczką (e) umieszcza się zwykle płuczkę zabezpieczającą (f) i płuczkę kontrolną (g). Płuczka kontrolna pozwala na stwierdzenie, czy szybkość przepływu gazu jest prawidłowa. Przy całkowitej absorpcji przez płuczkę kontrolną gaz nie przepływa. Przepływ następuje dopiero przy zbyt dużej szybkości przepływu gazu w stosunku do szybkości absorpcji lub wtedy, gdy ciecz jest już nasycona. Ilość absorbowanego gazu określa się poprzez pomiar szybkości przepływu gazu (przy całkowitej absorpcji) lub wagowo.

1.5. Wytracanie

Wytrącanie substancji z roztworu ma istotne znaczenie w przypadku wydzielania produktu z mieszanin poreakcyjnych, po rozpuszczeniu celem o-czyszczenia substancji itd. Poza takimi metodami wytrącania jak zmniejszenie rozpuszczalności związku na skutek obniżenia temperatury roztworu (krystalizacja - patrz rozdział II.2) lub odparowania części rozpuszczalnika (destylacja - patrz rozdział II.3) stosuje się strącanie przez rugowanie, lub przez zmianę pH.

1.5.1. Strącanie za pomocą rugowania

Jeżeli w danym rozpuszczalniku rozpuszczają się dwie substancje, które wzajemnie są trudno rozpuszczalne, to substancja łatwiej rozpuszczalna przy odpowiednim stężeniu może wyrugować z rozpuszczalnika substancję trudniej rozpuszczalną. Na tej zasadzie opierają się dwie metody wytrącania substancji z roztworu - wysalanie i rugowanie rozpuszczalnikami.

Duża ilość organicznych związków rozpuszcza się w wodzie, lecz jest trudno rozpuszczalna w stężonych roztworach nieorganicznych soli. Na tym opiera się proces wysalania, to jest sposób wydzielania organicznych związków z wodnych roztworów po dodaniu soli w postaci stałej lub stężonego wodnego roztworu. Najczęściej stosuje się siarczany, ohlorki, fosforany amonowe, sodowe względnie potasowe. Wyboru właściwej soli i jej ilości