72458 P1260053

15*

nich zaopatrzone były w pełne wizerunki twarzy /Tabl.XXX,13/. Ma sześciu dalszych umieszczono po cztery elementy twarzy, w dwóch wyłącznie układach: nos, oczy, uszy, usta, oraz nos, brwi, oczy, uszy /Tabl.m, 11/. Wizerunki twarzy złożone z trzeoh elementów znamy z 11 przykładów, są to: nos, brwi i uszy, oraz nos, oczy i uszy. Pozostałych 25 naczyń posiada tylko dwa /18 egzemplarzy/, lub jeden element twarzy /Vabl.HX,11/. Z wymienionych wyżej poplalnio XII typu siadem posiada ohropowacony brzusieo - z grupy taj sześć okazów to naozynia o schematycznym wizerunku twarzy. Powierzchnie są wyłącznie brunatne, rzadko spotyka się na nich przedstawienia ozdób. Ha trzech popielnloaoh wyryto szpile, a na jednaj - rysunki oszczepów, zapinki i zwierzęcia. Postacie zwierząt wyobrażono także na popialnioy z Hiestępowa, pow. Kartuzy /Tabl.XIX, 13/• Plastycznie uformowany grzebień, jedyny tego rodzaju przykład, znamy z popielnicy s Wąwelna, pow. ttyrzysk, natomiast brązowy naszyjnik z ozdobami zawieszony jest na ssyjoe urny z Glincza Nowego, pow. Kartuzy /Tabl.XX,1/. Do najczęściej stosowanych ozdób należą kolczyki /9 naczyń/. Wizerunki twarzy, poza jednym wyjątkiem /Tychowo, pow. Białogard/, umieszczane są na szyjkach.

14 popielnic twarzowych należy zaliczyć do typu V /jajowata popielnice/ , wśród nich sześć należy do odmiany A. Wizerunki twarzy oddane są za pomocą trzech, lub dwóch elementów 1 zawsze umieszczane na szyjkaoh. Popielnice te pozbawione są ozdób, a tylko na jednej założony był żelazny naszyjnik /Jasień, pow. Gdańsk/. Z odmiany B — naczyń jajowatych i szerokootworowycb, znamy osiem popielnic z wizerunkami twarzy /Tabl.XX,7/. Dwie popielnice posiadają wyłącznie uszy,chropowacone są ns całej powierzchni brzuśca /Tabl.XX,9/.

Przedstawienia ozdób

napierśniki. Najbardziej okazałą ozdobą popielało są rysunkowe lub plastyczne wyobrażenia napierśników. Z uwzględnionych popielnie twarzowych posiadało Je 48 egzemplarzy. Szczególnie często spotykanym przedstawieniem napierśników były poziomo biegnąca linia do-okolna /czasem nieco wygięte ku dołowi/, gęsto obok siebie wyryte /Tabl .XXI ,4/• Napierśniki te występują na 23 popielnicach. Ba plę-olu popielnicach poziome linie umieszczone są w większych nieco od-3kępach, a przestrzeń między nimi wypełniona jest pojedynczymi liniami łamanymi /Tabl.XXI,15/• Niektóre rysunki napierśników/pięó egzemplarzy/ są wyjątkowo starannie zdobione, grupami naprzemian ukośnymi, złożonymi z krótkich kreseozek, powtarzającymi się rytml-oznia obok siebie, lub w pewnych odstępach /Tabl.m,17/. Do akrom-niejszych ornamentów można zaliczyć grupy trzech pionowyoh kresek, przecinające ryte pierścienie, tylko z przodu napierśnika /Tabl. XVII,13/. Ha popielnicy z Rządkową, pow. Chodzież /Tabi.XVII,11/, potrójne kreski wyryte są pomiędzy pierścieniami. Innego rodzaju zdobieniem są rysunki jodełek łączących wszystkie pierśoienle napierśnika, w przedniej częśol pod wizerunkiem twarzy /Tabl.XVIII,7/. Do rzadkich przypadków należą napierśniki plastyczne /Borkówko, pow. Lębork/ wykonane przy pomocy głęboko ryty oh bruzd, uwypuklających poszczególne /pierścienie. Zupełnie wyjątkowy Jest napierśnik złożony z pięciu rzędów, równo odciśniętych i inkrustowanych białą masą dołeczków /Ohwarzno, pow. Kościerzyna/. Pozostałe przedstawienia napierśników zdobione są motywami jodełkowymi, grupami pionowyoh kresek zakończonych dołkami /Tabl.XVII, 9/ i kreskami pionowymi, występującymi na przemian z kątami wsuwanymi w siebie /Tabl.XVIU,11/.

Na uwagę zasługuje również popielnica z Zęblewa, pow. Wejherowo, na której z przodu napierśnika wyryto trzy pionowe kreski 3 biegnącymi ukośnie w stosunku do nich rzędami punktów.