Ochronę protektorową stosuje się na przykład dla zabezpieczenia kadłubów statków, które są ciągle narażone na mszczące działanie wody morskiej łub dla prowadzonych pod ziemią rurociągów.
Inhibitory korozji dzielą się na trzy grupy:
1) pasywatory, Dp chromiany(VT), &zotany(Ill). które pazywują metal,
2) inhibitory organiczne, które tworząc na powierzchni metaJu cienką jednocząstecz-kową warstewkę utrudniają reakcję elektrodową ogniw korozyjnych - są to np. fenole, ketony, aminy itp,
3) inhibitory lotne mające zdolność adsorbowania się na powierzchniach metalowych, np. azotan(IIl) dicykloheksaaminy.
13.1.4. PASYWACJA METALI
Niektóre metale nieszlachetne jak, np. glin, chrom czy nikiel zachowują się w pewnych środowiskach tak jakby ich potencjał elektrodowy był wyższy nii to wynika z położenia w szeregu elektrochemicznym. Takie zachowanie się metali jest wynikiem powstawania na ich powierzchni cienkiej, szczelnie przylegającej, warstwy tlenków. Zjawisko to noa nazwę pasywacji metali. Od grubości warstwy pasywacyjnęj i jej właściwości fizykochemicznych zależy stopień pasywacji metalu. Zdolność do pasywacji jest właściwością wielu metali; niektóre z nich jak np. glin czy chrom ulegają pasywacji już pod wpływem tlenu atmosferycznego, tzn na powietrzu pokrywają się zwartą warstwą tlenków, która ma właściwości ochronne w roztworach nie zawierających jonów chlorkowych. Pasywację metali powoduje również działanie kwasów utleniających lub polaryzacja anodowa. Metal w stanie pasywnym zachowuje się biernie, gdyż pasywacja stanowi rodzaj ochrony metalu przed korozją. Stan ten zanika pod wpływem czynników redukujących, np. wodoru atomowego łub polaryzacji katodowej. Metal odzyskuje wówczas właściwości wynikające z jego położenia w szeregu napięciowym, np. chrom w stanie aktywnym jest reduktorem silniejszym od żelaza, a w stanie pasywnym ma potencjał zbliżony do potencjału srebra
Doświadczenie i, Korozja żelaza w wyniku nierównomiernego napowietrzania
W wyniku nierównomiernego dostępu tlenu do powierzchni metalu (żelaza) - pokrytej częściowo kroplami wody - tworzy się ogniwo lokalne. Na granicy kropla-metal, gdzie tlen łatwiej przenika, powstaje część katodowa, zaś w środku - gdzie grubość warstwy wody jest największa, a przez to dostęp tlenu utrudniony - powstaje część anodowa Wykonanie:
Na oczyszczoną papierem ściernym i wytartą bibułą stalową płytkę nanieść po dwie krople roztworów: NaCl, fenoloftaleiny i K3[Fe(CN)6]. Zwrócić uwagę na pojawienie się po pewnym czasie niebieskiego zabarwienia w centrum kropli oraz różowego na obrzeżu
Pytania:
O czym świadczy niebieskie zabarwienie w środku kropli i różowe tia brzegu?
Napisać schemat powstałego ogniwa oraz reakcje zaclłodzące na katodzie i anodzie.
Doświadczenie 2. Wpływ jonów O" nu korozję glinu
Jony chlorkowe stanowią silny aktywator korozji. Ich obecność w roztworze sprzyja niszczeniu powierzchniowej (ochronnej) warstwy tlenku W rezultacie korozja glinu zachodzi znacznie szybciej.
Wykonanie:
Do dwu probówek wrzucić po kawałku glinu. Do jednej dodać 5-8 kropli 2 molowego roztworu siarczanu(Vl) miedzi(Tl), a do drugiej tyle samo 2 molowego roztworu chlorku miedzi(il).
Pytania;
Dlaczego w pierwszej probówce powierzchnia glinu nie zmienia się, a w drugiej pokrywa nalotem miedzi metalicznej?
Napisać równanie zachodzącej reakcji cząsteczkowo i jonowo Doświadczenie 3. Korozja cynku
Wykonanie:
Do krystali2atora wlać 0,1 molowego roztworu kwasu siarkowego(VT) w ilości 2/2 objętości naczynia Następnie zanurzyć w nim kawałek cynku Zaobserwować powolne wydzielanie się pęcherzyków wodom. Po chwili do tego samego naczynia włożyć drut miedziany, ale tak, by nie styka! się z cynkiem. Zwrócić uwagę, czy na miedzi wydziela się wodór. Następnie oba metale ułożyć tak, by miedź stykała się z cynkiem.
Pytania:
Jakie zachodzą zmiany?
Jak kontakt z miedzią wpływa na korozję cynku?
Doiwiadcienie 4. Działanie powłok ochronnych
Wykonanie:
Do dwóch probówek wlać do połowy ich objętości wodę destylowaną, a następnie po 2-3 krople l molowego roztworu kwasu siarkowego(VI) oraz heksacy}anożelazian(TIl) potasu-Ki[Fe(CN)ł{]. Zawartość probówek zamieszać. Do jednej z nich wrzucić kawałek cynku | owinięty drutem żelaznym, a do drugiej - kawałek cyny owinięty drutem żelaznym. Po pewnym czasie w jednej probówce obserwujemy niebieskie zabarwienie roztworu.
Pytania;
Wyjaśnić zaobserwowane zjawisko.
Podać, który metal spełnia funkcję katody, a który anody.
Napisać reakcje elektrodowe procesów korozji.
Wyjaśnić, kiedy w wyniku lokalnego uszkodzenia powłoki ochronnej nastąpi korozja (rdzewienie żelaza).
109