74226 P5230993

78

Strzępki grzybów uywołująoyoh alnlmę drewna czerpią pokarm z plazaa-tyoznej trośbi wyetępująoych w bielą komórek miękiszowych, rozprze*trżenia je się przebijając Janki otoozkowe żywych komórek. Niektóre tylko gatunki tyoh grzybów posiadają zdolność rozkładania oelulozy. W początkowym stadium rozwoju grzybnia Jest bezbarwna i bez mikroskopu nie można Jej w drewnie rozpoznać. Przebarwienie strzępek na kolor brunatny następuje w optymalnych wartmkaoh rozwoju (w zależności od gatunku , temperatura 18 - 28°C_V wilgotność drewna 35 - 80jt), przy czym a ino szare zabarwienie drewna Jest następstwem rozproszenia ozęśoi widma światła białego przez zawarte w drewnie brunatne strzępki.

Ze względu na speoyfiozno warunki rozwoju sinizny w drewnie, wymagania odnośnie podłoża, wilgotności, temperatury itp. opraoowano speojalną metodykę badania sknteoznośoi działania środków ohemioznyoh    chroniąc y oh

drewno prżed tymi grzybami (Taroclński 1970). Uwzględniono przy tym fakt, że większość gatunków grzybów sinizny rozwija się i owocuj# tylko na drewnie świeżym, podczas gdy drewno wysuszone, a następnie nawilżane opanowują słabo. Wynika z tego, że do badań nad tymi grzybami powinno się używać drewna świeżego. Z przyczyn teohnicznyoh jest to Jednak trudne w realizao ji. Również stery lizao Ja próbek wykonany oh zo świeżego drewna, niezbędna ze względu na możliwość powstania już woześnlej-azsj lnfekoji, stanowi następny problem. V ozaaio sterylizacji próbek w wysokiej tei^aeraturze zajść mogą w składnikach drewna będąoych pokarmom dla grzybów sinizny nieodwracalne zmiany, oo może wpłynąo niekorzystnie na ioh rozwój. Według niektórych badań niedogodność tę można usunąć przez nasyoenie wysuszonego drewna roztworami odpowiednio dobranych składników pokarmowych, jak np. roztworem ekstraktu słodowego lub 0,1 procentowym roztworem asparagtny.

V opracowane j w Ins ty tucie Technologii Drewna (Tarooiński 1970) metodzie ■krążkowej" przewiduje się następujące postępowanie:

Próbki drewna pozyskuje się ze świeżo ściętych żerdzi sosnowych, z których po okorowaniu wyolna krążki o grubości 10 mm. Średnica tyoh krążków winna wynosić około Uo om. Krążki dzieli się następnie na dwa równa pólkrążki i suszy w suszarce w temperaturze 105°C. Tak przygotowana próbki można przechowywać przez pół roku.    i

Bezpośrednio przed użyciem do badań pólkrążki nasyoa się "na pełno" 1- . **. procentowym wodnym roztworem ekstraktu słodowogo, stosując parametry na- 5 syoania podane przy nasycaniu klocków w badaniach właściwości grzybobój- ■ frezy cb metodą klockową. Następnie umieszcza się po 2 pólkrążki w kolbach ^ Kol lego zamyka korkami z waty i sterylizuje w autoklawie parą przoz 30 mi— ! nut przy ciśnieniu 0,12 MPa.

Vysterylizowane krążki wyjmuje się z kolb (w warunkach maksymalnej sto- % rylności, w specjalnym pomieszczeniu), 1 poddaje kąpieli w roztworze ba- •$ danego środka chemicznego. Czas trwania kąpieli i stężenie środka stano- Ą wią parametry zmienne dla każdego badanego preparatu. Po oddeknięoiu nad- 1 aiaru badanego preparatu, każdy pólkrążek zakaża się 1 cm^ wody zarodni- A kowej *yw ołu j ąoych sinlznę grzybów testowych. Stosuje się przy tym oj, dzielnie u odę zarodnikową grzybów Ophio stoma pioas i Pullul&ria palla, lana oraz wodę zarodnikową 9tanowiąoą miszanlnę tych dwu gatunków 2 gnj. bami Ophio s toma ooeraleum, Cladosporium herbarum, Disoula brunneo-tlng«^

i Trichóderma lignorum.

Próbki układa się na powrót w kolbach Kol lego, zamyka korkami z waty i umieszoza w termostacie w tempera turzo 21-1°Ć. Ooeny stopnia roznoji grzybni na półkrążkaoh dokonuje się oo dwa dni. Stosuje się przy tyin o*, stępującą skalę oceni

Stopień	Zasiniała pow. próbki ("
0	brak śladów zasinienia
1	poniżej 5
2	5 - 15
3	16 - 25
k:.	II 1 50
5	: SS - 75
6	powyżej 75

Za podstawę bierze się k próbki dla każdego stęZenia badanego preparatu oraz uZytego do badań gatunku grzyba, lub mieszaniny gatunków, przj ozym należy przeprowadzić porównanie wyników z wyglądem próbek kontroł» nyoh, nie zabezpleozonyoh środkiem chemicznym.

5.20. OZNACZANIE WŁAŚCIWOŚCI OWADOBÓJCZYCH ŚRODKÓW OCHRONY DREWNA

Za pomocą metod laboratoryjnych określać można przydatnośo środka chemicznego do zabezpieczania drewna przed Zezowaniem larw owadów, przydat noś6 do zwalozazzia tyoh szkodników w drewnie oraz wartość owadobójozą b* danego preparatu.

5.20.1. Oznaczanie skuteozności zwalczania owadów w drewnie

Skuteoznośo środka pod względem zwalczania owadów Zerującyoh w drewni jest to wlaśoiwośó preparatu powodująca zabicie wszystkich znajdujący* się w drewnie owadów w wyniku powleczenia powierzchni drewna badanym śroi Iciem.

Istota tego oznaczania polega na powleczeniu badanym preparatem k£c| ków drewna, w którym Zerują larwy określonego gatunku owada i na stwier dzeniu śmiertelności tyoh lara po określonym czasie. V badaniu stosuj się:

a) kloolci z drewna sosnowego o wymiarach 200 z 120 z ÓO mm, o nie *| gładzonych powierzchniach, klocki uzyskuje się z przetarcia na n8