74641 IMGs02

nych wyników, akceptacja siebie wraz z ubytkiem słuchu oraz potrzeby przy. stosowania do nowej sytuacji psychospołecznej).

Uzyskane w procesie interakcji społecznej zmiany osobowości niesłyszą, cego, będące rezultatem całokształtu działań rewalidacyjnych, to jest pedagogicznej kompensacji, korektury i usprawniania, przejawiają się w postaci afiliacji¹⁷ rewalidacyjnej, czyli takiego przyswojenia, internalizacji i utrwalenia tych zmian, które w rezultacie czynią osobę z uszkodzonym słuchem zdolną do rozwoju i samorozwoju. Najogólniej afiliacja rewalidacyjna przejawia się w postaci zachowań zgodnych z akceptowanymi wzorcami i oczekiwaniami społecznymi. Stanowi zatem najistotniejszy rezultat procesu rewalidacji, miarę stopnia przyswojenia postulowanych i pożądanych dążeń, potrzeb, postaw, wiadomości, umiejętności i nawyków.

Reasumując: osiąganie celów rewalidacyjnych i ogólnowychowawczych w procesie usprawniania, kompensacji i korektury prowadzi, przez wzajemne powiązania i oddziaływania tych trzech elementów, do afiliacji rewalidacyjnej. Afiliację rewalidacyjną docelowo wiążemy z wzorcem osobowości wszechstronnie rozwiniętej, zdolnej do podejmowania społecznie pożądanych i niezbędnych w życiu, samodzielnych decyzji i ról społecznych. Stanowi ona zasadniczy efekt procesu postępowania rewalidacyjnego.

Rozpatrując kryteria rewalidacji w kategoriach afiliacji rewalidacyjnej, wyróżnimy, jako jeden z warunków jej zaistnienia, zdolność do operatywnego funkcjonowania w określonych rolach społecznych, zgodnych z indywidualnymi możliwościami i uwzględniających rodzaj upośledzenia, jakim jest uszkodzenie słuchu.

Pojęcie rewalidacji może być ujmowane nie tylko jako pewien proces, na który składają się usprawnianie, kompensacja i korektura, ale także jako stan, rezultat tego procesu. Przyjmując ten punkt widzenia możemy mówić o osobie zrewalidowanej. Ze stanem osobowości zrewalidowanej mamy do czynienia wtedy, kiedy zarówno cele ogólnowychowawcze, w tym swoiste, rewalidacyjne, w pełni zostały osiągnięte - osoba z uszkodzonym słuchem jest zdolna do rozwoju i samorozwoju. W surdopedagogice postulowaną normą rewalidacyjną jest zatem taki zintegrowany poziom rozwoju dyspozycji bratkowych i instrumentalnych, który umożliwia osobie z uszkodzonym słuchem świadome uczestniczenie w życiu społeczno-zawodowym słyszącej więk-

Tamm afiliacja jest tu rozumiany w nawiązaniu do jego słownikowego, a nie psycholo-gicznego znaczenia. Por. W. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów abcojt zycznych, WP, Warszawa 1969.

szóści, mimo uszkodzonego słuchu oraz kształtowanie swego tycia osobiwłgł zgodnie z własnymi upodobaniami i z powszechnymi oczckiwaoiaAH fpM łecznymi.

Wzajemne zależności cechujące proces rewalidacyjny przedstawia pĘĘĘK szy schemat.

Schemat 1. Ogólny schemat zależności procesu rewałidM)ftM^^|

kompensacja -^kemektura

pedagogiczna ą-—. pedagogiczna

Surdopedagogika, która była przede wszystkim pedagogiką k o m Pbltjfifjfl sacyjną, jak zresztą cała pedagogika specjalna, nie zatracając fwaMk^ funkcji kompensacyjnych staje się dziś także pedagogiką p tyczną, prewencyjną, coraz skuteczniej zapobiegającą nom rzeczy w wyniku postępu medycyny, profilaktyki medycznej i dfcHMHH styki medycznej, produkowania coraz doskonalszych i rozwoju metod postępowania surdopedagogicznego. Nurt wencyjnej w surdopedagogice staje się dominujący w tych jaj w których szczególny nacisk kładziony jest na wychowanie słuchowe. I Klasyczny nurt kompensacyjny w surdopedagogice dominuje gdzie preferowane są niewerbalne metody rozwoju językowego.

Podkreślmy, że o profilaktycznym i związanym z tym isd)faii|^^H cym charakterze pedagogiki specjalnej pisała Maria GrzegocaMMHH^ w latach sześćdziesiątych dwudziestego stulecia.

Do podstawowych pojęć współczesnej pedagogiki lidacji należą także pojęcia integracja i normalizacja, rozonMągf proces wyrównywania szans (ang. eąualization opporUtmj^UI gleichheif, franc. egalite de chances), czyli życiowydk

M. Grzegorzewska, op. cit, s. 6.