74841 SNC03720

Wysokość Słońcu fi ud horyzontem h można obliczyć na podstawie wzorów z try^

nomtstrli Kfsryciensj

sin h * sili (p sin 8 + cos <p cos 5 cos Ci

gdzlu! i/i fi/urtłkł łńć geograficzna, 8 - deklinacja słońca (kąt padania promieniowania słonuc/liogo nu płaszczyznę równika), C2 - kąt godzinowy Słońca (kąt między promieniem słonecznym 1 płaszczyzną południka miejscowego, obliczany ze wzoru Ci = 15/,-180, gdzie /, czas słoneczny; dla południa słonecznego t_s = 12 h).

| Inklinacją Słoika można z dokładnością do 1° wyznaczyć ze wzoru Coopera

8 - 23,45 sin[360 (284 + n)/365] gdzie; n kolejny dzień roku.

Jak widać, wysokość Słońca jest funkcją położenia na kuli ziemskiej (szerokości geograficznej) oraz pory roku 8 i pory dnia Ci.

/<un|ijo stali) słoneczni) i przyjmując realną przezroczystość atmosfery (p — 0,7) mo~ żna np. wyznaczyć Insolację w południc słoneczne w dniu zrównania dnia z nocą (8 — 0), Na lówulku padające na powierzchnię ziemi promieniowanie bezpośrednie wynosi 0,7, a na 60 szerokości geograficznej - tylko 0,245. Jest to odpowiednio około 947 i 332 W/nr (rys. U. I). Wynik ten pokuzujc, juk szybko maleje insolacja wraz z oddaleniem od równika.

Rys. 9.1. Promieniowanie słoneczne padające na równik i na 60* równoleżnik półkuli północnej 22 marca i 23 września. Przezroczysto ść atmosfery/? = 0,7, / = 1 - stała słoneczna, 0,7 - promie-filowanie na równiku, 0,245 — promieniowanie na 60°N

Ody /lem la znajduje się w peryhelium, jej odległość od Słońca wynosi 147 min km, a NI rumień promlcniowunia jest o 3,5% większy od średniorocznej wartości. Sytuacja laka występuje obecnie I stycznia. Podczas aphelium (7 lipca) odległość Słońca wzrasta do 152 min km, a promieniowanie zmniejsza się o 3,3% (tab. 9.1). Zmiany gęstości strumieniu wywołują pewną asymetrię insolacji kuli ziemskiej - półkula północna Otrzymuje /,liną więcej promieniowania. Bardziej znaczące są jednak różnice długości • rwania pór roku nil półkuli północnej i południowej. Wraz ze zwiększającą się odległością od Słońca maleje prędkość ruchu Ziemi po orbicie wokółsłonecznej (prawo Keplera), Dlatego lato nu półkuli północnej trwa 94 doby, wiosna -93, jesień -90, a zima tylko HU. Różnice te stwurzują uprzywilejowane warunki inso acyjne półkuli północ-