75313 img528

4

Ochrona przed oddziaływaniem pól elektromagnetycznych

4.1. Strefy zagrożenia oddziaływaniem pól elektromagnetycznych

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 maja 1972 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy stosowaniu urządzeń wytwarzających pola elektromagnetyczne w zakresie mikrofalowym (Dz.U. nr 21, poz. 153) określa trzy strefy ochrony od urządzeń wytwarzających pola elektromagnetyczne z zakresu 300-300 000 MHz: 1) pośrednią, 2) zagrożenia, 3) niebezpieczną.

Granice stref określa się według wartości średniej gęstości strumienia energii W/m². Mają one istotne znaczenie dla zapewnienia ochrony pracowników obsługujących lub innych osób przebywających w strefach zagrożenia. Ewentualne odniesienie do odległości między elementami zabudowy wymaga oceny specjalistycznej.

Analogicznej problematyki dotyczy rozporządzenie ministrów pracy, płacy i spraw socjalnych oraz zdrowia i opieki społecznej z dnia 19 lutego 1977 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy stosowaniu urządzeń wytwarzających pole elektromagnetyczne w zakresie od 0,1 do 300 MHz (Dz.U. nr 8, poz. 33, zm. 1988 r. nr 30, poz. 212).

Rozporządzenie wyznacza również trzy strefy ochronne (pośrednią, zagrożenia i niebezpieczną) od urządzeń wytwarzających pole elektromagnetyczne w zakresie od 0,1 do 300 MHz, w szczególności od przemysłowych urządzeń grzejnych, indukcyjnych i dielektrycznych, od urządzeń radiokomunikacyjnych i diagnostycznych. Dopuszcza się przebywanie pracowników zatrudnionych przy danym urządzeniu:

1)    w strefie pośredniej - przez czas jednej zmiany roboczej,

2)    w strefie zagrożenia - przez czas ograniczony, zależnie od wielkości natężenia pola elektromagnetycznego.

Zabrania się przebywania pracowników w strefie niebezpiecznej. Wymagania określone w tym rozporządzeniu mogą tylko w wyjątkowych przypadkach mieć wpływ na ustalanie odległości między elementami zabudowy i na zagospodarowanie terenu (działki).

W sposób bezpośredni problemy odległości między obiektami i urządzeniami budowlanymi są przedmiotem rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 listopada 1980 r. w sprawie szczegółowych zasad ochrony przed elektromagnetycznym promieniowaniem niejo-n i z u j ąc y m, szkodliwym dla ludzi i środowiska (Dz.U. nr 25, poz. 101).

Rozporządzenie określa zasady ochrony od oddziaływania pól elektromagnetycznych:

1)    o częstotliwości 50 Hz, wytwarzanych w szczególności przez stacje i linie elektroenergetyczne oraz

2)    o częstotliwości od 0,1 do 300 000 MHz, wytwarzanych w szczególności przez urządzenia radiokomunikacyjne, radionawigacyjne i radiolokacyjne.

Rozporządzenie wymaga ustanawiania stref ochronnych pierwszego i drugiego stopnia na obszarach otaczających źródła pól elektromagnetycznych, z zachowaniem parametrów, które zostały przedstawione w tablicy 7.

Na obszarze strefy ochronnej pierwszego stopnia zabrania się przebywania ludzi, z wyjątkiem obsługi źródeł wytwarzających pola elektromagnetyczne.

Na obszarze strefy ochronnej drugiego stopnia dopuszcza się okresowe przebywanie ludzi w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, turystyczną, rekreacyjną, ale nie można lokalizować budynków mieszkalnych i wymagających szczególnej ochrony, jak szpitale, internaty, żłobki, przedszkola i podobne.

Rozporządzenie wymaga wyznaczenia stref ochronnych już na etapie ustalania lokalizacji, ale na podstawie odpowiednich obliczeń projektowych i badań modelowych.

Na podstawie tego rozporządzenia (§ 2) zostało wydane zarządzenie ministra górnictwa i energetyki z dnia 28 stycznia 1985 r. w sprawie szcze-

49