75767 P1260136

204. Poznań. Katedra. Odbudowa północnej ściany chóru

między sobą. Strefę górną tworzy kondygnacja okienna. Okna rozmieszczone zostały we wnękach o tej samej wielkości, co arkady otwierające chór na kaplice wieżowe. System podziałów pionowych tworzą nadwieszone, półcylindryczne służki. Chór nakryty został sklepieniami krzyżowo-żebrowymi. Brak śladów pierwotnego lysunku sklepień skłonił konserwatorów do przyjęcia klasycznej formy sklepienia, a interpretację charakteru wnętrza chóru w kategoriach klasycznych spowodowała zapewne obecność tak klasycznego motywu, jakim jest tri fonu m. Zresztą i samo triforium zostało .poprawione" w duchu klasycznym przez powtórzenie motywu triforyjnego także w arkadach otwierąjących się na górne kaplice wieżowe, wbrew oczywistej wymowie reliktów architektonicznych. W obejściu natomiast wprowadzone zostały sklepienia gwiaździste, wieże zaś, potraktowane jako latarnie, do-świetląją jego nąjbardziej zacienione partie.

Chór katedry poznańskiej zamyka ciąg rozwojowy polskich katedr gotyckich. Jest charakterystyczne, że wbrew ogólnym tendencjom rozwojowym architektury gotyckiej, dokonano tu próby nawrotu do klasycznej formuły katedralnej z układem trzech kondygnacji, z których środkową tworzy regularne triforium. Co więcej, wprowadzono niezwykle oryginalną i skomplikowaną formę górnych kaplic w wieżach wschodnich. Ich otwarcie wielkimi arkadami na przestrzeń chórową wprowadza dodatkowo elementy programu empo-rowego.

Realizację poznańskiego chóru rozpatrywać należy zarówno w węższym, jak i szerszym kontekście. Ten najbliższy stanowi nie tak dawno ukończony korpus nawowy. Tak jak w katedrach we Wrocławiu i Gnieźnie, zdecydowano się na zasadnicze odstępstwo od form części wcześniejszej. To odejście jest na tyle dalekie, że sprawia wrażenie, iż przy budowie korpusu problem adekwatności formy architektonicznej dla budowli o randze katedry w ogóle się nie pojawił. Pewną formalną łączność między korpusem a chórem zachowano tylko w wykroju arkad międzynawowych i tym samym w kształcie filarów arkadowych. Naturalna więc była kontynuacja form naw bocznych w obejściu. Powyżej jednak arkad międzynawowych różnice pomiędzy nawą główną a chórem są zasadnicze. Istota zmian polega na przywróceniu wartości układowi kondygnacyjnemu. Wprowadzenie akcentów wertykalnych o tej samej mniej więcej sile, co w nawie głównej, przywróciło w znacznym stopniu klasyczną równowagę. Druga zasadnicza różnica polega na sposobie traktowania ściany. W nawie głównej działa ona swą powierzchnią, w chórze

Oi    5    'OM

206. Poznań. Katedra. Przekrój poprzeczny przez chór. Pomiar ■tanu przed regotyzaqq

pilili

Poznań. Katedra. Nawa główna. Widok w kierunku zachodnim

157 -

mmm