76022 skanuj0125 (14)

Rozdział 5.2

5.2. Zarządzanie zapasami

W tym rozdziale poznamy:

—    główne definicje i klasyfikacje zapasów,

—    przyczyny utrzymywania zapasów i ich znaczenie w systemach logistycznych i łańcuchach dostaw,

—    typowe części składowe zapasu - zapas cykliczny i zapas zabezpieczający,

—    czynniki wpływające na wielkość obu części składowych zapasów,

—    koszty związane z zapasami,

—    typowe sposoby systemy odnawiania zapasów,

—    najważniejsze wskaźniki służące ocenie poziomu zapasów.

W poprzednich rozdziałach poznaliśmy m.in. systemy logistyczne i realizować w nich procesy. Wśród nich omawialiśmy także procesy magazynowe, nakierowane na zapewnienie właściwych warunków przyjmowania, składowania (przechowywania) i wydawania dóbr. Przyjmuje się, że dobra poddawane procesom magazynowym to przede wszystkim zapas, zwłaszcza jeśli znajduje się w fazie składowania. Ale zapasy mogą występowi także w innych fazach procesów logistycznych (np. w transporcie). Właściwe zarządzać zapasem to odrębny proces polegający na planowaniu, kontroli, uzupełnianiu poziom! zapasu.

Zacznijmy jednak od definicji:

Zapas to określona ilość dóbr znajdującą się w rozpatrywanym systemie logistycznyw (przedsiębiorstwie lub łańcuchu dostaw), bieżąco nie wykorzystywana a przeznaczona ć późniejszego przetworzenia lub sprzedaży.

Postać zapasu i miejsce jego składowania w łańcuchu dostaw

Zapasy mogą być utrzymywane w różnych fazach przepływu w ramach łańcucha dostaw od zapasów surowców i nieprzetworzonych materiałów, przez tzw. zapasy w toku produla (już nie materiał, a jeszcze nie wyrób), aż do zapasów wyrobów gotowych, składowań)! centralnie (w jednym punkcie) lub w sieci dystrybucji - w wielu miejscach składowania, ć jest dobrze, jeśli w danym łańcuchu gromadzi się duże zapasy w każdej z faz. Lokalizacji głównego zapasu (a zwłaszcza jego części zabezpieczającej) zależy od wielu czynników takich jak: branża, charakter produktu, otoczenie rynkowe (konkurencja, klienci). Oczywisa jest bowiem, że nikt nie zamawia w sklepie spożywczym np. jogurtu, aby go odebrać m 2 tygodnie, gdy już zostanie - specjalnie na zamówienie - wyprodukowany z zapasom surowców zgromadzonych gdzieś w „górnej" części łańcucha dostaw. Jogurt to towar, który kupujemy z zapasu zgromadzonego w sklepie. Z drugiej strony żaden producent specjaA-zowanych obrabiarek nie trzyma swoich bardzo drogich produktów w rozbudowanej śea dystrybucji, czekając na potencjalnego klienta. Przeciwnie - utrzymuje głównie zapas mace-

130