77946 Obraz
2 (10)

by jeńców przysłanych przez kieffejskiego¹⁹ bejlerbeja) oddano pili czarom, którzy ich w przeciągu kilku dni wymordowali I >mn 13 księżyca ramazan (21 lipca) sułtan otrzymał list od chana, r d<> niesieniami, iż ten przekroczył Dniepr z dziesięcioma tysiącami wo| ska i oczekuje na dalsze rozkazy. 16 dnia tego miesiąca (23 lipca) stracono jeszcze dziesięciu jeńców, przysłanych przez Husejna pa szę, uzyjskiego bejlerbeja. Nazajutrz rozdano wojsku żołd. Dnia .’<> księżyca ramazan (28 lipca), gdy wojsko obozowało pod Tatarancin przybył ze swym zaciągiem Delawer-pasza, bejlerbej Dijarbekru a po nim wojewoda Bohdanu, z sześcioma tysiącami uzbrojonych m<

wiernych

24 dnia tego miesiąca (1 sierpnia) dwóch informatorów przekazał u wiadomości, że twierdza CHOTIN została wzmocniona nowymi oko parni, działa przygotowane, a liczba wojsk nieprzyjacielskich waha się od 50 do 60 tysięcy. Oznaczało to, że młody królewicz może przybyć lada chwila. Zgodnie z ich relacją, część Kozaków udała sit; do Besarabii w celach rabunkowych. To spowodowało, iż sułtan wydał rozkaz, by hadzeki-pasza na czele swojego oddziału pospieszył zagrożonej krainie. W tym samym czasie dotarł list od Betlena-Ga-bura²¹, wielkorządcy Erdelu²² z nowiną, iż cesarz niemiecki nieofi-cjalnie wysłał z pomocą Polakom swoje wojska, jednak Betlenowi udało się rozgromić cesarskie posiłki²³. Jego posłowie złożyli u nóg padyszacha zabrane Niemcom chorągwie i głowy ich dowódców.

Uroczystości Bejramu²⁴ odbyły się pod Kiermanem, a nazajutrz wezyr chana, imieniem Mirza-bey, przybył z prośbą o pozwolenie, aby, nim się wojna rozpocznie, dowódcy tatarscy mogli zezwolić swym oddziałom na przekroczenie granic wrogiego mocarstwa. Takie posunięcie zostało uznane przez padyszacha za bardzo korzystne, toteż wezyr, odziany we wspaniałe futro, powrócił do chana z oczekiwaną

zgodą.

¹⁵ Pochodzący z Kaffy (Półwysep Krymski).

²⁰    Zarządzający prowincją, położoną w rejonie miasta Diyarbakir (południowo-wschodnia część Anatolii).

²¹    Książę siedmiogrodzki.

²²    Siedmiogród.

²³    Mowa o niemieckich i węgierskich zaciągach.

²⁴    Nazwa świąt muzułmańskich.

rakterystyczną dla siebie elegancją przeprowadził swe odziały. Następnie bejlerbej anatolijski, Hasan-pasza i namiestnik Nusuch--paszy, Tayjar-bej, syn wezyra Mustafy-paszy. Ten ostatni w nagrodę za dostojny wygląd swych wojsk otrzymał od sułtana godność uprawniającą go do sprawowania władzy w prowincji Alep¹⁶. Dotychczasowy administrator spóźniał się ze swymi pułkami. Gdy wszystkie oddziały przebyły most, już na multańskiej¹¹ ziemi rozbito

obóz.

Dnia 5 księżyca ramazan (13 lipca) Kapydan-pasza¹⁸, płynąc od strony Bogazu, napotkał czajki kozackie, podążające swoim zwyczajem na rabunek. W wyniku krótkiego starcia zatopiono pięć łodzi, natomiast załogę pozostałych osiemnastu wzięto w niewolę. Za tak wielkie zasługi Kapydan-pasza oraz osiemnastu janczarskich kapitanów dostało w nagrodę od padyszacha wspaniałe futra. Janczarzy natomiast, nie odstępując uprowadzonych Kozaków, w ramach rozrywki traktowali ich jako strzeleckie tarcze (czemu nie oparł się sam sułtan), niektórych rozerwano słoniami, innych skazano na rozszarpanie hakami, jednego rozrąbano na drobne cząstki. Nazajutrz statek Kapydana-paszy, płynąc z całym orszakiem, przewrócił się; troje ludzi zginęło, sam Kapydan-pasza cudem ocalał. Sułtan, przez cały czas pobytu pod Iasakczy, zajmował się zarówno zaopatrywaniem wojska we wszystkie niezbędne materiały, jak też wiele uwagi poświęcał własnemu przygotowaniu się do bitwy. Doskonalił technikę posługiwania się bronią, szczególnie łukiem, z tak perfekcyjnym rezultatem, że strzały wystrzelone z obozu docierały na drugi brzeg Dunaju. Chcąc uwiecznić swą nadzwyczajną sprawność, rozkazał w miejscu upadku strzały postawić marmurowy pomnik z odpowiednią inskrypcją. Również w tym miejscu kazał zbudować zamek według

własnego projektu.

Dnia 10 księżyca ramazan (18 lipca) już całe wojsko znajdowało się na lewym brzegu Dunaju. Tegoż dnia ponad stu niewiernych (z licz-

¹⁶    Prowincja syryjska zc stolicą w Aleppo.

¹⁷    Mołdawskiej.

^ls Dowódca wojsk janczarskich.

24