78008 socjologia (7)

Komunikacja werbalna i niewerbalna cechy charakterystyczne oraz bariery komunikacyjne

Komunikacja interpersonalna to taki proces, który umożliwia jednostce w ramach bezpośredniego kontaktu wymianę informacji z drugą osobą. Wyróżniamy cztery wymiary komunikacji:

•    intrapsychiczny - dotyczy wewnętrznych doświadczeń

•    interpersonalny - dotyczy przynajmniej dwóch jednostek, które mają ze sobą bezpośredni kontakt

•    grupowy - porozumienie członków danego zespołu, którzy w strukturze grupy zajmują określone pozycje

•    społeczny - komunikacja przybiera formę kontaktu mającego miejsce pomiędzy grupami lub zespołami o dużej liczebności, uczestnicy takiej komunikacji charakteryzują się anonimową tożsamością.

Proces komunikacji interpersonalnej charakteryzuje się określoną dynamiką. Każdy bodziec w postaci słowa, gestu czy mimiki powoduje u odbiorcy komunikatu pojawienie się określonych myśli i pewnych stanów uczuciowo - emocjonalnych, zwane intencjami, które czasami zostają przez odbiorcę ujawnione na zewnątrz. Intencje mogą być uświadomione lub przeciwnie - nieuświadomione. Nierzadko mamy do czynienia z sytuacją, w której rozpoznanie uczuć drugiego człowieka jest bardzo trudne. Na złe zrozumienie uczuć mają wpływ trzy czynniki:

•    komunikat niewerbalny nie jest dość jasny

•    istnieje sprzeczność pomiędzy komunikatem niewerbalnym a komunikatem werbalnym

•    indywidualna interpretacja komunikatu przez odbiorcę Poziomy komunikacji interpersonalnej:

•    poziom faktyczny - na tym poziomie jednostki rozmawiają na tematy neutralne, które nie wywołują zbyt dużego zaangażowania uczuciowo - emocjonalnego

•    poziom instrumentalny - na tym poziomie jednostki operują "instrukcjami", nadawca komunikatu oczekuje od jego odbiorcy konkretnych zachowań i działań

•    poziom afektywny - na tym poziomie jednostki angażują się w komunikację emocjonalnie i uczuciowo, często wyrażają swoje poglądy, postawy i wartości

Aby komunikacja była skuteczna i efektywna trzeba czuć, słuchać i mówić. Jednym z najbardziej skutecznych narzędzi podczas trudnych sytuacji jest dobre słuchanie. Słyszenie to czynność mimowolna, która odbywa się na poziomie percepcji. Czynność słyszenia zachodzi dzięki receptorom, które znajdują się w narządzie słuchu. Natomiast słuchanie to czynność o charakterze selektywnym. Słyszenie obejmuje zarówno działalność receptorów, jak i również interpretację nadchodzących sygnałów słuchowych. Słuchanie to swego rodzaju rozkodowywanie znaczeń usłyszanych wyrazów, zdań i wypowiedzi. Wyróżniamy słuchanie bierne i czynne. Słuchanie bierne niewiele różni się od słyszenia i ma miejsce wtedy, kiedy motywacja osoby słuchającej jest na bardzo niskim poziomie. Warto tu podkreślić fakt, że w przeciągu minuty człowiek może wyartykułować od 100 do 175 słów, natomiast jego możliwości w zakresie słuchania są znacznie większe - w ciągu 60 sekund może usłyszeć około 600 - 800 słów. Często mamy do czynienia z sytuacją, w której jednostka nie tylko słucha drugiej osoby, ale także myśli o zupełnie innych sprawach, co jest dowodem na to, że tylko w pewnym stopniu wykorzystujemy swoje możliwości. Podczas aktywnego słuchania umysł osoby słuchającej jest wykorzystywany w zdecydowanie większym stopniu. Aktywne słuchanie umożliwia słuchaczowi zdobycie pewnych wiadomości i informacji oraz