78693 Zasady Wykładni Prawa L Morawski 6

Zasady wykładni prawa

czenia sędziego z mocy prawa nie mogą być zatem uzupełniane w drodze wykładni” (postanowienie SN z dnia 13 czerwca 2007 r., V KK 15/07, LEX nr 299219). Podobnie NSA stwierdza, że „pozytywne przesłanki stwierdzenia nieważności (decyzji administracyjnej) zostały wyczerpująco określone w art. 156 § 1 k.p.a. i nie podlegają wykładni rozszerzającej” (wyrok NSA z dnia 6 marca 2007 r„ II OSK 392/06, LEX nr 331809). W tym samym duchu wypowiada się SN, gdy zauważa, iż „wymieniony w art. 115 § 2 k.k. katalog okoliczności, które należy uwzględniać przy ocenie społecznej szkodliwości zachowania się realizującego znamiona czynu zabronionego, jest katalogiem zamkniętym” i w związku z tym nie jest dopuszczalna jego wykładnia rozszerzająca, tym bardzie, że w niejednym wypadku mogłaby ona prowadzić do wykładni niekorzystnej dla sprawcy, a przez to niedopuszczalnej (postanowienie z dnia 1 kwietnia 2009 r., V KK 378/08, LEX nr 507961; wyrok SN z dnia 20 września 2002 r., WA 50/02, OSNKW 2003, z. 1-2, poz. 9).

Do tych reguł nawiązują znane w prawie anglosaskim zasady expres-sio unius est exclusio alterius i eiusdem geneńs. W myśl pierwszej z tych reguł, jeśli ustawodawca odwołuje się w normie prawnej tylko do pewnych elementów zakresu pojęcia i można przyjąć, że wyróżniona przez niego lista elementów jest zamknięta, to tym samym wyklucza inne elementy tego zakresu, w myśl drugiej reguły, jeśli odwołanie się do pewnych elementów zakresu danego pojęcia ma charakter przykładowy, a zatem jeśli wyróżniona w normie lista przypadków nie jest zamknięta to tym samym można przyjąć, że norma obejmuje również inne elementy, które należą do tego samego rodzaju i nie obejmuje tych, które nie spełniają podanego warunku. Jeśli więc statut przyznaje pewne prawa funkcjonariuszom policji, straży pożarnej i pogotowia, to w myśl reguły expressio unius można przyjąć, że nie dotyczy on pracowników innych służb publicznych. Jeśli z kolei w ustawie zabrania ukrywania „pistoletów rewolwerów i innej niebezpiecznej broni ( w oryg. „pistols, revolvers, derringers and other dange-rous weapons”), to zgodnie z regułą eiusdem generis można przyjąć, że odnosi się ona do innych typów niebezpiecznej broni tego samego rodzaju, a więc do różnych typów broni palnej lub nawet tylko do broni ręcznej (handguns) lub jeśli ustawa odnosi się do „samochodów, motocykli i innych pojazdów wyposażonych w silnik”, to w myśl tej samej reguły można założyć, że nie odnosi się ona do samolotów, czy okrętów¹². Nie znalazłem

¹² Por. odpowiednie hasła w Wikipedii.

a as ■ 206 « ■ a