78854 Untitled Scanned 64

130 -

w pozostałych modułach. Czas ustalania się przeniesień w całym liczniku jest zatem równy iloczynowi liczby modułów i czasu ustalania się przeniesienia w pojedynczym module. Wprowadzenie następnego zliczanego impulsu po przepełnieniu licznika przed zakończeniem ustalania się wszystkich przeniesień (z wyjątkiem nie wykorzystywanego przeniesienia ostatniego stopnia) spowodowałoby wprowadzenie licznika w Btan niekolejny, gdyż stopnie, do których nie dotarłby sygnał przenierienia nie osiągnęłyby stanu początkowego (zerowego).

W układzie pokazanym na rys.4.31b, przy stanie licznika 111 0111 1111 1111 (pierwsza czwórka jedynak dotyczy stopnia najmniej znaczącego), stopień najmniej znaczący wytwarza sygnał przeniesienia. Kolejny impuls powoduje zerowanie stopnia najmniej znaczącego, przepełnienie stopnia wyżażego (drugiego) oraz wytworzenie sygnału przeniesienia przez stopień drugi i kolejno przez pozostałe. Jest to okres najdłuższego ustalania 3ię przeniesień. Jednakże w okresie tym licznik może zliczać impulsy aż do przepełnienia stopnia najmniej znaczącego. Dlatego też częstotliwość impulsów zliczanych przez taki układ może być znacznie większa (około 16 razy) niż częstotliwość impulsów zliczanych przez układ wg rye.4.31a.

Ważną grupę liczników stanowią liczniki rewersyjne. Porównując budowę licznika dodającego (rys.4.27b) i odejmującego (rys.4.27d) można zauważyć, że kierunek zliczania zależy jedynie od tego, które wyjścia przerzutników połączone są z wejściami przerzutników wyższego stopnia. Licznik rewersyjny winien mieć zatem możliwość zmiany tych połączeń.

Wykorzystując zasadę działania licznika szeregowego buduje się liczniki rewersyjne zgodnie ze schematem pokazanym na rys.4.32. W liczniku tym, sygnał sterujący S decyduje o kierunku zliczania. Licznik pracuje jako dodający jeżeli S=1. Wejścia liczące przerzutników wyższych stopni bramkowane są sygnałami wejściowymi przerzutników stopnia niższego. Zabezpiecza to przed zmianami stanu licznika przy zmianach kierunku liczenia. Niedogodnością tego typu liczników jest możliwość zmiany kierunku liczenia jedynie przy c=0. Wady tej pozbawione są liczniki rewersyjne równoległe. Schemat równoległego licznika rewersyjnego z przeniesieniem równoległym pokazano na

rys.4.33* Moduły tego licznika nogą być łączone szeregowo albo równolegle. Licznik ten wytwarza przeniesienie Y^. Zastosowanie takiego przeniesienia (a nie Y_D) umożliwia działanie szeregowego połączenia modułów w stanach przepełnienia. W stanach przepełnienia: 1111 (przy S*1) i 0000 (przy S-0) możliwa jest zmiana kierunku liczenia, lecz tylko przy c«0. Zmiana kierunku liczenia w stanach przepełnienia przy c«*1 spowodowałyby zanik sygnału ^YRR“¹ i w konsekwencji zmianę Rys.4.32. Szeregowy licznik re-stanu stopnia wyższego.Gdy-    wersyjny

by moduły wytwarzały sygnały przeniesienia Y_R zmiana kierunku zliczania w stanach przepełnienia nie byłaby możliwa.

Odrębną grupę liczników rewersyjnych stanowią liczniki o dwóch wejściach: c₊ - do wprowadzania impulsów dodawanych do stanu licznika i c_ - do wprowadzania impulsów odejmowanych. Nie mają one‘wejścia sterującego kierunkiem zliczania.