76559 OMiUP t2 Gorski67

Rys. 7.90. Poprzeczny ster strumieniowy z biernym kanałem wyrównawczym

1 — poprzeczny kanał główny; 2 — poprzeczny kanał wyrównawczy; 3 ~ śruba steru strumieniowego poprzecznie w stosunku do osi wzdłużnej statku. Obszary podwyższonego ciśnienia znajdują się — dla statku, którego dziób obracany jest w prawo pod wpływem działania steru śrubowego — na lewej burcie przed kanałem poprzecznym i po prawej za kanałem, obszary zaś obniżonego ciśnienia — odwrotnie. Siła Pj zwiększa efektywność zwrotu, natomiast siła P₂ działa hamująco na tę efektywność.

Ponieważ wpływ obszarów nadciśnienia występujących w kierunku dziobowym od poprzecznego kanału jest znacznie mniejszy od analogicznych obszarów występujących w kierunku rufowym (obrazuje to wielkość wektorów sił P₃ i P₂ na rys. 7.89), wobec tego w konsekwencji następuje hamowanie efektywności zwrotu. Hamowanie omawianego typu zwiększa się wraz ze wzrostem prędkości statku.

W celu częściowego zniwelowania szkodliwego działania poprzecznego kanału podczas zwrotu przy większych prędkościach statku zastosowano tzw. bierny kanał wyrównawczy (rys. 7.90), który znajduje się za kanałem właściwym. Przy średnicy kanału wyrównawczego, równej ok. 0,35 średnicy kanału głównego, efektywność działania poprzecznego steru strumieniowego zwiększa się o ok. 10%, szczególnie przy większych prędkościach statku.

Poprzeczne kanały sterów strumieniowych najczęściej wykonywane są jako proste (np. rys. 7.91o). Ich długość jest zazwyczaj niewielka, ponieważ najczęściej kanał znajduje się w zwężonej, dziobowej części podwodnej kadłuba statku. Wyloty z obu stron zabezpieczone są przeważnie kratami z prętów stalowych w celu ochrony śruby steru (szczególnie podczas pracy) przed uszkodzeniami typu mechanicznego. Jednakże stosowane są również i inne rozwiązania kanałów (rys. 7.9lb, c, d oraz e).

367